ECLI:NL:TGZRZWO:2025:88 Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Zwolle Z2024/7748

ECLI:	ECLI:NL:TGZRZWO:2025:88
Datum uitspraak:	23-07-2025
Datum publicatie:	25-07-2025
Zaaknummer(s):	Z2024/7748
Onderwerp:	Niet of te laat verwijzen
Beslissingen:	Ongegrond/afwijzing
Inhoudsindicatie:	Klacht tegen een huisarts. Klaagster kwam bij de huisarts in verband met obstipatie, bloed bij de ontlasting en buikpijn. De huisarts onderzocht en behandelde klaagster voor deze klachten vanaf januari 2024. Enkele maanden later bleek dat klaagster een rectumcarcinoom had. Klaagster verwijt de huisarts dat zij haar te laat heeft doorverwezen naar een specialist. Het college is van oordeel dat niet is gebleken dat de handelswijze van de huisarts voor vertraging in de verwijzing heeft gezorgd en verklaart de klacht ongegrond.

REGIONAAL TUCHTCOLLEGE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG ZWOLLE

Beslissing van 23 juli 2025 op de klacht van:

A,

wonende in B,

klaagster,

tegen

D,

huisarts,

(destijds) werkzaam in B,

verweerster, hierna ook: de huisarts,

gemachtigde: mr. A.C.I.J. Hiddinga.

1. De zaak in het kort

1.1 Klaagster kwam bij de huisarts in verband met obstipatie, bloed bij de ontlasting en buikpijn. De huisarts onderzocht en behandelde klaagster voor deze klachten vanaf januari 2024. Enkele maanden later bleek dat klaagster een rectumcarcinoom (endeldarmkanker) had. Klaagster verwijt de huisarts dat zij haar te laat heeft doorverwezen naar een specialist.

1.2 Het college komt tot het oordeel dat de huisarts niet tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. Hierna licht het college dat toe.

2. De procedure

2.1 Het college heeft de volgende stukken ontvangen:

• het klaagschrift, ontvangen op 22 oktober 2024;
• het verweerschrift met de bijlagen, ontvangen op 29 januari 2025.
  

2.2 De partijen hebben de gelegenheid gekregen om onder leiding van een secretaris van het college met elkaar in gesprek te gaan (mondeling vooronderzoek). Daarvan hebben zij geen gebruik gemaakt.

2.3 Klaagster heeft gelijktijdig met deze klacht een klacht ingediend tegen de waarneemster van de huisarts. Deze zaak staat geregistreerd onder Z2024/7747.

2.4 De zaak is behandeld op de openbare zitting van 24 juni 2025. De zaak is gelijktijdig behandeld met de zaak geregistreerd onder Z2024/7747. Partijen zijn verschenen, verweerster werd bijgestaan door haar gemachtigde. Partijen hebben hun standpunten mondeling toegelicht.

3. De feiten

3.1 Het college gaat bij de beoordeling, voor zover van belang, uit van de volgende feiten en omstandigheden.

3.2 Klaagster belde op 6 november 2023 naar de huisartsenpraktijk. Zij sprak met de assistente en vertelde veel last te hebben van obstipatie en soms bloed te hebben bij de ontlasting. Klaagster had veel buikpijn en soms na het eten direct toiletdrang. De assistente plande een afspraak bij de physician assistent (PA) van de praktijk.

3.3 Op 13 november 2023 kwam klaagster op het spreekuur bij de PA. Klaagster vertelde al weken tot maanden last te hebben van haar ontlasting en zat dagelijks meerdere malen op het toilet. Zij moest dan hard persen en had vaak harde ontlasting met bloed erop/ernaast. Het lichamelijk onderzoek was niet afwijkend en klaagster weigerde rectaal toucher of inspectie van de anus. De werkdiagnose van de PA was obstipatie en als proefbehandeling werden psylliumvezels voorgeschreven.

3.4 Klaagster nam op 27 november 2023 weer telefonisch contact op met de praktijk en vertelde dat haar klachten nog onverminderd aanwezig waren en ze nog steeds bloed bij de ontlasting had. De assistente overlegde met de PA en hij adviseerde een fecestest op calprotectine (onderzoek van de ontlasting) te laten doen om IBD (inflammatory bowel disease, een chronische darmontsteking) uit te sluiten. Ook adviseerde hij klaagster opnieuw op het spreekuur te laten komen bij een vrouwelijke collega voor een herbeoordeling inclusief rectaal toucher.

3.5 Op 6 december 2023 sprak klaagster telefonisch met de assistente van de praktijk. Klaagster vertelde nog steeds erg harde ontlasting te hebben. Navraag leerde dat klaagster eigenlijk geen water dronk naast haar normale intake en de assistente benadrukte dat dit juist heel belangrijk was.

3.6 Klaagster kwam op 18 december 2023 op het spreekuur bij een collega van de huisarts. In het medisch dossier staat, voor zover van belang, genoteerd:
“S kan niet ontlasten, heeft buikpijn, altijd al darmklachten, “mijn darmen zijn de baas over mijn leven” def: kleine harde keuteltjes, moet hard persen, soms bloed aan w papier HV: aanvankelijk vindt pte dit lastig te verwoorden, wijst al mijn suggesties af, kiest uiteindelijk toch om alles wél te doen
O kermen, zuchten, ruikt sterk naar wiet abd soepel, norm per, flink litteken over gehele middenlijn (van operatie 20 jr terug na auto-ongeval) anus: geen fissuurtjes of hemorroide zo zichtbaar, wel verontreinigd met def”
De test op calprotectine was nog niet gedaan en de waarschijnlijkheidsdiagnose IBS (prikkelbaar darmsyndroom) werd gesteld. In overleg met klaagster werd geadviseerd een afspraak te maken bij een darmtherapeut en tevens adviseerde de collega van de huisarts de test op calprotectine alsnog te doen om IBD uit te sluiten.
Klaagster sprak telefonisch met de collega van de huisarts op 21 december 2023. Klaagster wilde graag een doorverwijzing naar de internist om de oorzaak te vinden. Zij had pijn in haar anus en last van obstipatie, at weinig en onregelmatig, dronk voldoende en rookte gemiddeld twee joints per dag. De collega van de huisarts legde uit dat klaagster haar darmen stiller legde door het blowen. Klaagster zei na te denken om hiermee te stoppen.

3.7 Op 27 december 2023 belde klaagster met de huisartsenpost voor een doorverwijzing naar de internist. Ook de praktijk werd gebeld. Klaagster kreeg op dat moment geen doorverwijzing. Op 28 december 2023 belde klaagster weer naar de praktijk en kreeg zij een afspraak op het spreekuur van de collega van de huisarts. Klaagster stond boos bij de apotheek aan de balie te schreeuwen en was zeer geagiteerd. Klaagster eiste een verwijzing en zei nog altijd obstipatie te hebben. De collega van dehuisarts deed lichamelijk onderzoek bij klaagster, maar klaagster bleef boos en schold de collega van de huisarts uit. De collega van de huisarts noteerde “obstipatie dd bij cannabis, IBS”.

3.8 Klaagster belde op 2 januari 2024 de huisartsenpraktijk en wilde de huisarts spreken. Ze begon te vloeken aan de telefoon. Er werd de volgende ochtend een consult ingepland bij de huisarts. De darmklachten van klaagster, evenals haar cannabisgebruik en het feit dat ze uit haar woning was gezet werden besproken. Ook het gedrag van klaagster in de huisartsenpraktijk werd besproken. Afgesproken werd dat klaagster bloedonderzoek zou laten doen. De uitslagen van dit bloedonderzoek werden op 10 januari 2024 met klaagster besproken door de huisarts. Ook werd een rectaal toucher gedaan. De huisarts noteerde dat er resten van uitwendige aambeien waren, geen feces (ontlasting), geen bloed en een gevoelige sfincter (kringspier). De huisarts schreef: “Obstipatie bij cannabis en hemorrhoiden”.

3.9 Klaagster had vervolgens meerdere keren telefonisch contact met de huisarts en besprak haar klachten. Zij vroeg op 29 januari 2024 om een doorverwijzing voor haar perianale klachten. Op 31 januari 2024 zag de huisarts klaagster op consult. Klaagster was boos en het was lastig om met haar te communiceren. De huisarts schreef in het medisch dossier: “Voor nu gekozen haar te verwijzen proctoscopie; oordeel chirurg over haar klachten. Mi (laatste check) met name obstipatie, bekkenbodemproblematiek, geen getromboseerd aambei. Graag toch chirurg voor 2e objectieve mening”. In de verwijsbrief van 31 januari 2024 schreef zij: “gezien moeilijk nu verder en toch veel klachten akkoord verwijzing proctoscopie ter objectivering. Indien geen duidelijk substraat verwijzing MDL”. De chirurg behandelde twee aambeien en op uitdrukkelijk verzoek van klaagster verwees de chirurg haar op 26 februari 2024 naar de maag-darm-lever (MDL) arts. Het consult met deze arts vond op 24 april 2024 plaats en vervolgonderzoek werd ingezet. Op 26 april 2024 werd een coloscopie gedaan. Deze MDL-arts liet de huisartsenpraktijk op 2 mei 2024 weten dat sprake was van een rectumcarcinoom bij klaagster.

4. De klacht en de reactie van de huisarts

4.1 Klaagster verwijt de huisarts dat zij haar te laat heeft doorverwezen naar de specialist, waardoor klaagster nu endeldarmkanker in het laatste stadium heeft.

4.2 De huisarts heeft het college verzocht de klacht ongegrond te verklaren. Zij stelt zich op het standpunt dat de manier waarop klaagster zich heeft opgesteld tijdens de contacten, het lastig maakte om goede huisartsenzorg te verlenen. Voordat een patiënt kan worden verwezen, moet een huisarts eerst onderzoek doen naar de klachten. Op 31 januari 2024 is klaagster verwezen naar het proctoscopie spreekuur. Een volgende stap zou zijn om te verwijzen naar de MDL-arts. Deze verwijzing is uiteindelijk door de chirurg gedaan.

4.3 Het college gaat hieronder verder in op de standpunten van partijen.

5. De overwegingen van het college

De criteria voor de beoordeling

5.1 De vraag is of de huisarts de zorg heeft verleend die van haar verwacht mocht worden. De norm daarvoor is een redelijk bekwame en redelijk handelende huisarts. Bij de beoordeling wordt rekening gehouden met de voor de zorgverlener geldende beroepsnormen en andere professionele standaarden. Verder geldt het uitgangspunt dat zorgverleners alleen tuchtrechtelijk verantwoordelijk zijn voor hun eigen handelen.

Beoordeling van de klacht
5.2 Het college stelt op basis van het patiëntendossier vast dat de huisarts in de periode vanaf januari 2024 betrokken was bij de zorg voor klaagster. Tijdens de consulten werd onder andere gesproken over de sociale problematiek van klaagster. De uitslag van het ontlastingsonderzoek was dat geen sprake was van verdenking op IBD. De huisarts sprak met klaagster af dat zij eerst het voorgestelde beleid zou volgen (smeren van zalf en vezels gebruiken om te laxeren). Mocht dat niet helpen, zou een verwijzing voor een proctoscopie volgen.

5.3 In de NHG-Standaard Rectaal bloedverlies uit 2017, die van toepassing is op de periode van de behandeling, worden onder andere de risicofactoren voor colorectaal carcinoom bij een patiënt met rectaal bloedverlies beschreven. Dit zijn:
* Hoge leeftijd (arbitrair > 50 jaar)

* Eerstegraads familielid met colorectaal carcinoom < 70 jaar

* Veranderd defecatiepatroon

* Bloed vermengd met ontlasting

* Buikpijn

* Onbedoeld/onverklaard gewichtsverlies

* Afwezigheid van zichtbare (peri)anale afwijkingen.

5.4 Het college oordeelt als volgt. Klaagster nam regelmatig contact op met de huisarts en werd elke keer te woord gestaan. Zij had geen hoge leeftijd, geen veranderd defecatiepatroon, geen bloed in de ontlasting zelf en van onverklaard gewichtsverlies was geen sprake. De adviezen die aan klaagster gegeven werden, volgde zij niet iedere keer op. Klaagster verklaarde zelf altijd al darmklachten te hebben, waardoor dit voor de huisarts niet direct een alarmsignaal hoefde te zijn. Hoewel klaagster meerdere keren om een verwijzing naar een specialist vroeg, verliepen de onderzoeken door de huisarts moeizaam en wilde klaagster niet altijd een rectaal toucher. Het college weegt hierbij mee dat de door klaagster aangegeven pijn verder niet als risicofactor in de NHG-standaard staat en het carcinoom achteraf zodanig hoog bleek te zitten dat het niet getraceerd kon worden bij de rectale touchers of de proctoscopie. De huisarts heeft onder deze omstandigheden in eerste instantie uit kunnen gaan van meer onschuldige aandoeningen, zoals obstipatie en aambeien, en daarvoor behandeling kunnen inzetten om vervolgens het effect van de ingezette therapie te evalueren. Daardoor liet de verwijzing op zich wachten. Het bloed op de ontlasting leek ook op de aanwezigheid van aambeien te duiden. Hoewel de huisarts niet heeft gevraagd naar familiaire belasting en hiermee niet geheel volgens de NHG-standaard heeft gehandeld, acht het college dit niet tuchtrechtelijk verwijtbaar gelet op de moeizame behandelrelatie met klaagster. De huisarts heeft klaagster op 31 januari 2024 doorverwezen voor een proctoscopie, waarbij de chirurg vervolgens de aambeien heeft verwijderd. De huisarts had in haar verwijsbrief geschreven dat verwijzing naar een MDL-arts voor de hand lag als geen duidelijk substraat werd gevonden. De chirurg heeft, gelet op het nadrukkelijke verzoek van klaagster, klaagster vervolgens doorverwezen naar de MDL-arts. Dat klaagster hier vervolgens pas enige tijd later terecht kon, valt de huisarts niet te verwijten. Niet is gebleken dat de handelswijze van de huisarts voor vertraging in de verwijzing heeft gezorgd. Onder de hiervoor geschetste omstandigheden heeft de huisarts gehandeld zoals verwacht mag worden van een redelijk bekwame en redelijk handelende huisarts.

Slotsom

5.5 Uit de overwegingen hiervoor volgt dat de klacht ongegrond is.

6. De beslissing

Het college verklaart de klacht ongegrond.

Deze beslissing is gegeven door J.G.W. Lootsma-Oude Nijeweme, voorzitter, J.C.J. Dute, lid-jurist, H.M. Kole, J. Gietema en G.S.H. Vegt, leden-beroepsgenoten, bijgestaan door M.H. van Ham, secretaris, en in het openbaar uitgesproken op 23 juli 2025.

secretaris voorzitter

Tegen deze beslissing kan in de volgende gevallen schriftelijk beroep worden ingesteld bij het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg:

1. Heeft u de klacht ingediend? Dan kunt u in beroep als

• het college u of uw klacht geheel of gedeeltelijk niet-ontvankelijk heeft verklaard, of
• als de klacht geheel of gedeeltelijk ongegrond is verklaard.

Bij een gedeeltelijke niet-ontvankelijkverklaring of een gedeeltelijke ongegrondverklaring kan uw beroep alleen betrekking hebben op dat deel van de beslissing.

2. Is de klacht tegen u gericht? Dan kunt u altijd in beroep.

3. Ook de inspecteur van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd kan beroep instellen.

U moet het beroepschrift richten aan het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg, maar opsturen naar de secretaris van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Zwolle. Daar moet het zijn ontvangen binnen zes weken nadat de beslissing aan u is verstuurd.

Als u beroep instelt, moet u € 50,- griffierecht betalen aan het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg. U ontvangt hierover bericht. Als u geheel of gedeeltelijk in het gelijk wordt gesteld, wordt het griffierecht aan u terugbetaald.