ECLI:NL:TGZRAMS:2024:143 Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Amsterdam A2023/6243

ECLI:	ECLI:NL:TGZRAMS:2024:143
Datum uitspraak:	25-06-2024
Datum publicatie:	25-06-2024
Zaaknummer(s):	A2023/6243
Onderwerp:	Onjuiste behandeling/verkeerde diagnose
Beslissingen:	Ongegrond, kennelijk ongegrond
Inhoudsindicatie:	Kennelijk ongegronde tegen een (destijds) psychiater. Klager verwijt de psychiater dat zij verkeerde medicatie heeft voorgeschreven, ten onrechte een aanvraag voor een rechterlijke machtiging in gang heeft gezet en ten onrechte de diagnose epilepsie heeft gesteld. Het college stelt vast dat, gelet op de psychotische problematiek van klager, de psychiater goede redenen had om hem antipsychotica voor te schrijven. Uit het dossier blijkt dat de psychiater, door verschillende psychotica en flankerende medicatie voor te schrijven en de doseringen daarvan regelmatig aan te passen, steeds heeft getracht, met behoud van optimaal antipsychotisch effect, de bijwerkingen van de middelen zoveel mogelijk te beperken. De overige klachtonderdelen zijn ook ongegrond.

A2023/6243

REGIONAAL TUCHTCOLLEGE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG AMSTERDAM

Beslissing in raadkamer van 25 juni 2024 op de klacht van:

A,
wonende in B, klager,

tegen

C,
destijds psychiater, destijds werkzaam in D,
verweerster, hierna ook: de psychiater
gemachtigde: mr. E.J.C. de Jong, werkzaam te Utrecht

1. Waar gaat de zaak over?
1.1   Klager heeft psychotische klachten en was daarvoor in 2013-2014 bij de psychiater in 
behandeling. Hij klaagt over de voorgeschreven medicatie. Daarnaast zou ten onrechte een aanvraag 
voor een rechterlijke machting in gang zijn gezet. Eveneens ten onrechte zou de diagnose epilepsie 
zijn gesteld.

1.2   Het college komt tot het oordeel dat de klacht kennelijk ongegrond is. ‘Kennelijk ongegrond’ 
betekent dat het niet nodig is om nog vragen aan de partijen te stellen en dat duidelijk is dat de 
klacht niet gegrond kan worden verklaard. Hierna vermeldt het college eerst hoe de procedure is 
verlopen. Daarna licht het college de beslissing toe.

2. De procedure
2.1  Het college heeft de volgende stukken ontvangen:
-  het klaagschrift met de bijlagen, ontvangen op 28 september 2023;
-  drie aanvullende klaagschriften, met de bijlagen;
-  het verweerschrift;
-  de brief van de gemachtigde van de psychiater van 14 februari 2024, met als bijlage het medisch 
dossier;
-  het proces-verbaal van het mondelinge vooronderzoek, gehouden op 19 maart 2024, waar alleen 
klager is verschenen;
-  aanvullende stukken van klager, binnengekomen op 19 maart 2024;
-  de brief van de gemachtigde van de psychiater van 4 april 2024.

2.2   Het college heeft de klacht in raadkamer behandeld. Dit betekent dat het college de zaak 
beoordeeld heeft op basis van de stukken, zonder dat de partijen daarbij aanwezig waren.

3. Wat is er gebeurd?
3.1   De klacht gaat over de periode 2013-2014, waarin klager bij E, wordt behandeld voor atypische 
psychotische klachten. De psychiater, nu met pensioen, is sinds april 2013 bij de behandeling van 
klager betrokken, aanvankelijk als supervisor van een arts-assistent in opleiding tot psychiater, 
vanaf 1 april 2014 als hoofdbehandelaar.

3.2   Klager krijgt als antipsychoticum aanvankelijk quetiapine (seroquel) voorgeschreven. In april 
2023 wordt de (hoge) dosering daarvan afgebouwd omdat klager neutropenie (tekort aan witte 
bloedcellen) heeft. Overgegaan wordt op clozapine (leponex), maar daarop ontwikkelt klager opnieuw 
neutropenie, waarna ook dit antipsychoticum wordt afgebouwd. Vervolgens krijgt klager Haldol. Vanaf 
medio 2014 gebruikt klager dit middel niet meer. Hij krijgt dan risperidon (risperdal) 
voorgeschreven.

3.3   In de loop van de behandeling krijgt klager last van acute dystonie (blikkramp). Vanwege de 
verdenking op epilepsie wordt EEG-onderzoek gedaan. Daarmee kan de diagnose echter niet met 
voldoende zekerheid worden gesteld.

4. Wat zijn de klacht en de reactie van de psychiater?
4.1  Klager verwijt de psychiater dat zij:
a) verkeerde medicatie heeft voorgeschreven, waaronder Haldol en hem een periode geen medicatie 
heeft gegeven;
b) een rechterlijke machtiging heeft aangevraagd, tegen wet- en regelgeving in;
c) een verkeerde diagnose heeft gesteld, namelijk epilepsie.

4.2  De psychiater heeft het college verzocht de klacht (kennelijk) ongegrond te verklaren.

4.3  Het college gaat hieronder verder in op de standpunten van partijen.

5. De overwegingen van het college

Welke criteria gelden bij de beoordeling?
5.1   De vraag is of de psychiater de zorg heeft verleend die van haar verwacht mocht worden. De 
norm daarvoor is een redelijk bekwame en redelijk handelende psychiater. Bij de beoordeling wordt 
rekening gehouden met de voor de psychiater geldende beroepsnormen en andere professionele 
standaarden.

Klachtonderdeel a) verkeerde/geen medicatie
5.2   Volgens klager is hem verkeerde medicatie voorgeschreven. Vooral Haldol had hij niet mogen 
krijgen. Hij gaf de voorkeur aan quetiapine (Seroquel). Ook maakt hij bezwaar tegen het feit dat 
hij enige tijd geen medicatie heeft gehad. De psychiater wijst erop dat klager zonder deze 
medicatie psychotische klachten ontwikkelde. Op Haldol is overgegaan vanwege de bijwerkingen van de 
antipsychotica die eerder waren voorgeschreven. Klager was verder therapie-ontrouw.

5.3   Het college stelt vast dat, gelet op de psychotische problematiek van klager, de psychiater 
goede redenen had om hem antipsychotica voor te schrijven. Quetiapine bleek geen goede keuze te 
zijn, omdat klager als gevolg van dit middel neutropenie ontwikkelde. Ondanks de voorkeur die 
klager kennelijk voor dit middel heeft, was quetiapine dus gecontraïndiceerd. Dezelfde bijwerking 
had clozapine, waarna is overgestapt op Haldol. Dat middel leidde in de ogen van klager tot een 
andere, als zeer storend ervaren, bijwerking, te weten blikkramp. Naar dit probleem heeft de 
psychiater naar het oordeel van het college zorgvuldig onderzoek gedaan. Het college merkt 
overigens op dat blikkramp een bijwerking is die zich bij alle antipsychotica kan voordoen, niet 
alleen bij Haldol. Uit het dossier blijkt verder dat de psychiater, door verschillende psychotica 
en flankerende medicatie (zoals Akineton) voor te schrijven en de doseringen daarvan regelmatig aan 
te passen, steeds heeft getracht, met behoud van optimaal antipsychotisch effect, de bijwerkingen 
van de middelen zoveel mogelijk te beperken.

5.4   Het college heeft niet kunnen vaststellen dat klager als gevolg van het handelen van de 
psychiater een bepaalde periode geen medicatie heeft gehad. Uit het dossier (bijvoorbeeld de 
aantekening van de verpleegkundige op 23 juni 2014: “Medicatie doorgesproken, blijkt geen haldol 
meer te gebruiken!” en op 8 juli 2014: “Hij gebruikt nu geen Haldol “want daar kreeg ik blikkramp 
van”.) blijkt dat klager niet altijd zijn medicatie innam. Ook op zijn reis naar F, in augustus 
2014 heeft klager niet de juiste medicatie ingenomen (waarna zijn psychotische klachten 
verergerden).

5.5   Uit het dossier (aantekening van de psychiater van 22 oktober 2013: “liefst tijdje zonder 
antipsychotica kijken wat er gebeurt”) blijkt verder dat is overwogen om te bezien hoe klager zou 
reageren als hij geen antipsychotica zou krijgen. Het college stelt vast dat deze overweging was 
ingegeven door de nadelige effecten die meerdere psychofarmaca opleverden. In zo’n geval kan het 
verantwoord zijn, althans als het psychiatrisch toestandsbeeld dat toelaat, om te onderzoeken of 
deze effecten verdwijnen of verminderen als geen medicatie meer wordt voorgeschreven. Overigens is 
dit, zoals gezegd, niet gebeurd.

5.6   Het college komt daarom tot de conclusie dat dit klachtonderdeel ongegrond is.

Klachtonderdeel b) rechterlijke machtiging
5.7   Klager verwijt de psychiater dat zij in september 2014 een rechterlijke machtiging heeft 
aangevraagd. De psychiater wijst erop dat klager na zijn reis naar F, in augustus 2014 er slecht 
aan toe was en hij geen vrijwillige opname wilde.

5.8   Het college kan begrijpen dat de psychiater, vanwege de verslechtering van klagers toestand 
en zijn opnameweigering, reden zag om te onderzoeken of een gedwongen opname via een rechterlijke 
machtiging op grond van (destijds) de Wet BOPZ op zijn plaats zou zijn. In dat verband is klager op 
21 oktober 2014 gezien door een onafhankelijke psychiater. Deze vond dat klager niet aan de van 
toepassing zijnde wettelijke criteria voldeed. Het college is van oordeel dat de psychiater in dit 
geval op voldoende gronden de BOPZ-procedure in gang heeft gezet. Het feit dat de onafhankelijke 
psychiater vervolgens heeft geconstateerd dat niet aan de voorwaarden voor een rechterlijke 
machtiging was voldaan, maakt dit niet anders.

5.9  Dit klachtonderdeel is daarom ongegrond.

Klachtonderdeel c) verkeerde diagnose
5.10  Klager verwijt de psychiater dat zij ten onrechte de diagnose epilepsie heeft gesteld. 
Volgens de psychiater is op goede gronden nader onderzoek verricht, ook al kon de diagnose 
epilepsie niet duidelijk worden gesteld.

5.11  Naar het oordeel van het college blijkt uit het dossier dat de mogelijkheid van epilepsie 
verschillende malen aan de orde is geweest. Op 26 februari 2014 heeft de arts- assistent in 
opleiding tot psychiater het volgende genoteerd:

“(…) Samengevat: Complexe casus met atypische psychotische klachten, deels mogelijk door focale 
(temporaalkwab) epilepsie, op basis van anamnese nl. stereotype en aanvalsgewijze (wisselend van 3 
per maand tot vrijwel dagelijks in verleden bij hoge dosis seroquel) vlaag van overspoeld worden 
door gedachten, invallen, met auditieve en soms visuele hallucinaties, drang om te vluchten, soms 
uitbreidend met blikparese (wat eerst geduid is als oculogyre crisis bij AP, maar die niet 
reageerde op akineton en bovendien het afgelopen half jaar enkel tijdens de aanvallen voorkwam), 
zonder bewustzijnsverlaging of restklachten.
Ondersteunend zijn toename van aanvalsfrequentie bij hogere doses atypische antipsychotica, 
tijdelijke onderdrukking van klachten bij benzo-gebruik, EEG met piekgolfcomplexen en 
disproportionele rechtertemporaalhoornverwijding op MRI die secundair kan zijn aan mesotemporale 
sclerose. Daartegenover staan de aanvalsduur van vaak 20 min of langer, wat een (zeldzame) 
nonconvulsieve temporale status zou betekenen, de comorbide structurele psychotische klachten die 
niet typisch postictaal zijn (…)”

Hieruit blijkt volgens het college dat zorgvuldig is onderzocht en overwogen in hoeverre bij klager 
sprake was van epilepsie. Het college stelt verder vast dat nauw overleg is geweest met de afdeling neurologie en dat uiteindelijk – zonder succes – is gekozen voor een proefbehandeling met depakine (een anti-epilepticum). Al met al kan het college dit beleid goed volgen en onderschrijven.

5.12  Ook dit klachtonderdeel is daarom ongegrond.

Slotsom
5.13  Uit de overwegingen hiervoor volgt dat alle onderdelen van de klacht kennelijk ongegrond 
zijn.

6. De beslissing

De klacht is in al haar onderdelen kennelijk ongegrond.

Deze beslissing is gegeven op 25 juni 2024 door R.A. Dozy, voorzitter, J.C.J. Dute, lid-jurist,
A.M. van Hemert, A.C.M. Kleinsman, H.J. de Boer, leden-beroepsgenoten, bijgestaan door
S. Verdaasdonk, secretaris.