Print
Download PDFECLI:NL:TGZCTG:2024:52 Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Den Haag C2023/2071
| ECLI: | ECLI:NL:TGZCTG:2024:52 |
|---|---|
| Datum uitspraak: | 26-02-2024 |
| Datum publicatie: | 28-02-2024 |
| Zaaknummer(s): | C2023/2071 |
| Onderwerp: | Onvoldoende informatie |
| Beslissingen: | Ongegrond/afwijzing |
| Inhoudsindicatie: | Klaagster werd in 2003 op jonge leeftijd operatief behandeld in verband met borstkanker. In 2008/2009 is bij klaagster genetisch onderzoek verricht naar de aanwezigheid van een specifieke genmutatie die kan duiden op een verhoogd risico op borst- en eierstokkanker. In 2013 zijn de eierstokken en eileiders vaan klaagster operatief verwijderd in verband met een BRCA-2 mutatie. In 2014 is klaagster door de huisarts verwezen naar het ziekenhuis waar verweerster werkzaam is omdat was gebleken dat er na de eerdere operatie resterend weefsel van een van de eierstokken was achtergebleven. Klaagster is vervolgens gezien door verweerster. Na dit consult heeft verweerster het OK-verslag en relevante medische gegevens opgevraagd. Na collegiaal overleg bleek dat er een indicatie voor een re-operatie was, om het resterende weefsel te verwijderen. Klaagster twijfelde of ze de operatie zou doen. In het laatste contact tussen verweerster en klaagster – een telefonisch consult – gaf klaagster aan toch geopereerd te willen worden. Klaagster is toen door verweerster op de wachtlijst geplaatst voor operatie. De tweede operatie is in 2016 door een collega van verweerster uitgevoerd. In 2017 kwam klaagster erachter dat er alleen sprake is geweest van een BRCA2 VUS en er geen erfelijke aanleg voor borst- en/of eierstokkanker is aangetoond. Klaagster stelt zich op het standpunt dat verweerster ten onrechte heeft nagelaten voor de operatie in 2016 haar hele dossier op te vragen, waaronder de brief waarin staat dat zij gen-draagster is. Als verweerster de oorspronkelijke diagnose had opgevraagd, had de operatie – met alle gevolgen van dien - niet plaats hoeven vinden. Het Regionaal Tuchtcollege heeft de klacht kennelijk ongegrond verklaard. Het Centraal Tuchtcollege verwerpt het beroep van klaagster tegen deze beslissing. |
C E N T R A A L T U C H T C O L L E G E
voor de Gezondheidszorg
Beslissing in de zaak onder nummer C2023/2071 van:
A. wonende te B.,
appellante, klaagster in eerste aanleg,
tegen
C., werkzaam als gynaecoloog, werkzaam te D.,
verweerder in beide instanties.
gemachtigde: mr. A.M. Franse, werkzaam te Utrecht.
1. Verloop van de procedure
A. - hierna klaagster - heeft op 5 december 2022 bij het Regionaal Tuchtcollege te
Zwolle tegen C. - hierna de gynaecoloog - een klacht ingediend. Bij beslissing in
raadkamer van 18 juli 2023, onder nummer Z2022/5170 is de klacht kennelijk ongegrond
verklaard.
Klaagster is van die beslissing tijdig in beroep gekomen. De gynaecoloog heeft een
verweerschrift in beroep ingediend.
De zaak is op de zitting van het Centraal Tuchtcollege van 5 februari 2024 tegelijk
behandeld met de zaken C2023/2072 en C2023/2073. De zaken zijn niet gevoegd. Op de
zitting zijn verschenen klaagster, vergezeld van haar partner, en de gynaecoloog bijgestaan
door zijn gemachtigde mr. Franse. De zaak is op de zitting over en weer toegelicht.
2. Beslissing in eerste aanleg
Het Regionaal Tuchtcollege heeft aan zijn beslissing de volgende feiten en overwegingen
ten grondslag gelegd.
“1. De zaak in het kort
1.1 De klacht gaat over de behandeling van klaagster in 2016. Klaagster verwijt
verweerder dat hij voor de operatie niet haar hele medische dossier heeft opgevraagd,
waaronder de brief waar op staat dat zij gen-draagster is. Hierdoor is zij voor een
tweede keer geopereerd terwijl het niet nodig was.
1.2 Het college komt tot het oordeel dat de klacht ontvankelijk is, maar kennelijk
ongegrond. ‘Kennelijk’ betekent dat het niet nodig is om nog vragen aan de partijen
te stellen en dat duidelijk is dat de klacht niet gegrond kan worden verklaard. Hierna
licht het college toe hoe het tot deze beslissing is gekomen.
2. De procedure
2.1 Het college heeft de volgende stukken ontvangen:
- het klaagschrift met de bijlagen, ontvangen op 5 december 2022;
- de brief van de secretaris van 23 december 2022;
- de aanvulling op het klaagschrift ontvangen op 12 januari 2023;
- het verweerschrift;
- het proces-verbaal van het mondeling vooronderzoek van 12 mei 2023.
2.2 Klaagster heeft gelijktijdig met deze klacht vier klachten ingediend tegen
andere artsen. Deze zaken zijn bekend onder zaaknummers: Z2022/5169, Z2022/5171, Z2022/5172
en Z2022/5173. In deze vijf zaken wordt afzonderlijk uitspraak gedaan.
2.3 Het college heeft de klacht in raadkamer behandeld. Dit betekent dat het college
de zaak beoordeeld heeft op basis van de stukken, zonder dat de partijen daarbij aanwezig
waren.
3. De feiten
3.1 Klaagster, geboren in 1974, werd in 2003, op 28-jarige leeftijd primair operatief
behandeld in verband met borstkanker. Gelet op haar leeftijd van 28 jaar bij de eerste
behandeling is in 2008/2009 genetisch onderzoek verricht naar de aanwezigheid van
een specifieke genmutatie die kan duiden op een verhoogd risico op borst- en eierstokkanker.
In januari 2012 werd klaagster in verband met gynaecologische klachten verwezen voor
een second opinion. Bij brief van 18 januari 2013 werd klaagster opnieuw verwezen
door de huisarts, met daarbij het verzoek van de primair behandelend chirurg aan de
gynaecoloog voor het verwijderen van de eierstokken en eileiders in verband met een
BRCA-2 mutatie. Na overleg met en instemming van klaagster is zij door verweerder
op 22 oktober 2013 geopereerd. De indruk bestond dat beide eierstokken en eileiders
geheel of grotendeels waren verwijderd, echter de operatie was erg lastig omdat er
sprake was van uitgebreide verklevingen in het gebied van beide eierstokken door endometriose.
Op 4 juni 2014 zag verweerder klaagster opnieuw omdat er weer een menstruele bloeding
was opgetreden. De ovariële activiteit was teruggekeerd, waarschijnlijk vanwege een
achtergebleven rest van een van de eierstokken. Na overleg met een oncologisch-gynaecoloog
van het naburige univeristaire centrum werd afgeraden een re-operatie te doen gezien
de reeds zeer moeizame operatie van oktober 2013. Klaagster stemde hier mee in.
Op 18 juli 2014 heeft de huisarts klaagster via E. naar het F. D. verwezen met als
reden ‘hormonale stoornis vrouw verband houdend met menstruele cyclus’. In de verwijzing
is opgenomen (citaten uit het medisch dossier zijn overgenomen inclusief eventuele
type- en taalfouten):
“het betreft een second opinion, aub afspraak geven na 20 aug 2014. St na gecompliceerde
ovariectomie preventief ivm borst ca en fam. Nu toch menst cyclus dus rest achter
gebleven. Mevr zegt OK dus voor niets geweest en wil dit niet zomaar accepteren!”
In de verwijzing is tevens een deel uit een brief van 8 juli 2014 van de behandelend
gynaecoloog uit het G. aan de huisarts opgenomen. Onder het kopje “Actieve diagnosen”
staat vermeld: “2012: BrCa1 en BrCa2 genmutatie”. Verder staat in het medisch dossier
dat sprake is geweest van een maligniteit in de borst.
Op 13 november 2014 is klaagster voor het eerst gezien door een collega van verweerder.
Na dit consult heeft deze collega zowel bij de chirurg uit het J. als de gynaecoloog
uit het G. het OK-verslag en relevante medische gegevens opgevraagd. Uit deze gegevens
bleek dat bij klaagster sprake is van een BRCA1 en BRCA2 genmutatie en dat in 2003
een mammacarcinoom is gediagnostiseerd.
Na collegiaal overleg bleek dat er een indicatie voor een re-operatie was, om het
resterende weefsel te verwijderen. Gelet op de in het OK-verslag van de ingreep in
oktober 2013 beschreven adhesievorming en lastige visualisatie van het operatiegebied
en de daarmee samenhangende verwachte technische belemmeringen, had robotchirurgie
de voorkeur. Gezien de ruime ervaring van verweerder met deze vorm van chirurgie,
heeft hij de operatie uitgevoerd op 1 september 2016. De operatie is ongecompliceerd
verlopen.
In 2017 kwam klaagster erachter dat er alleen sprake is geweest van een BRCA2 VUS.
Dit is een DNA-verandering waarvan de betekenis niet duidelijk is. Dit is later nogmaals
bevestigd in het H. in I. Het H. heeft bij brief van 21 juli 2022 laten weten dat
met de kennis van nu de eerder aangetoonde DNA-verandering in het BRCA-gen is beoordeeld
als een ‘hoogstwaarschijnlijk onschuldige’ variant. Er is geen erfelijke aanleg voor
borst- en/of eierstokkanker aangetoond.
4. De klacht en de reactie daarop van de arts
4.1 Klaagster stelt zich op het standpunt dat verweerder ten onrechte heeft nagelaten
voor de operatie in 2016 haar hele dossier op te vragen, waaronder de brief van de
klinisch geneticus waar in staat dat zij gen-draagster is. Als verweerder de oorspronkelijke
diagnose had opgevraagd, had de operatie niet plaats hoeven vinden.
4.2 Verweerder stelt dat hij in 2016 naar zijn beste weten en kunnen heeft gehandeld.
De informatie die hij had, was de informatie van de huisarts, de informatie van de
gynaecoloog uit het G. en van de chirurg uit het J. Uit deze informatie bleek dat
sprake was van een BRCA1 en 2-genmutatie, wat klaagster tijdens het consult met de
collega van verweerder op 13 november 2014 bevestigde. Daarnaast had klaagster de
voorgeschiedenis van een mammacarcinoom op uitzonderlijk jonge leeftijd, zodat er
voor verweerder geen aanleiding bestond te twijfelen aan de (oorspronkelijke) indicatie
voor de operatie van vier jaar eerder op te vragen. Ook de familieanamnese (bij de
zus en vader van klaagster zou een anamnestisch mammacarcinoom zijn voorgekomen) past
bij de diagnose. Het opvragen van informatie van de klinisch geneticus, in aanvulling
op de informatie die al was ontvangen, was niet nodig.
4.3 Het college gaat hieronder verder in op de standpunten van partijen.
5. De overwegingen van het college
De criteria voor de beoordeling
5.1 De vraag is of de arts de zorg heeft verleend die van hem verwacht mocht worden.
De norm daarvoor is een redelijk bekwame en redelijk handelende arts. Bij de beoordeling
wordt rekening gehouden met de voor de arts geldende beroepsnormen en andere professionele
standaarden. Dat een zorgverlener eventueel beter of anders had kunnen handelen is
niet genoeg voor een tuchtrechtelijk verwijt. Het gaat er hierbij om wat de arts ten
tijde van de behandeling bekend was en bekend kon (en moest) zijn. Kennis achteraf
mag daarbij geen rol spelen, omdat de arts die kennis op het moment van handelen ook
niet had.
Verder geldt het uitgangspunt dat zorgverleners alleen tuchtrechtelijk verantwoordelijk
zijn voor hun eigen handelen.
Het college oordeelt dat de arts niet tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld.
5.2 Het college stelt vast dat klaagster naar het F. D. is verwezen voor een second
opinion voor het completeren van een operatie die elders al was uitgevoerd. Gelet
op het feit dat de ingreep reeds was uitgevoerd op grond van de indicatie hoefde er
voor verweerder geen reden zijn om aan de oorspronkelijke indicatie te twijfelen.
Voordat tot de operatie is overgaan is door de collega van verweerder de informatie
van de huisarts, de gegevens van de gynaecoloog van het G. en de chirurg van het J.
opgevraagd, waarin was opgenomen dat klaagster een BRCA1 en BRCA2-genmutatie had.
Ook klaagster zelf bevestigde destijds in het gesprek met de collega van verweerder
dat van een dergelijke genmutatie sprake was. Een deel van de familiegeschiedenis
was verweerder bekend en die ondersteunde de informatie die al beschikbaar was. Dat
achteraf bleek dat de diagnose niet juist was maar dat sprake was van een BRCA-2 VUS,
maakt de beoordeling gelet op het toetsingskader als genoemd onder 5.1 niet anders.
De stukken die zijn aangeleverd waren voldoende duidelijk. Verweerder mocht uitgaan
van de juistheid van deze stukken, waarvan de inhoud expliciet door klaagster zelf
werd bevestigd. Hoe spijtig het ook is geweest dat achteraf blijkt dat de operatie
wellicht niet uitgevoerd had hoeven worden, er was voor verweerder geen verplichting
om voor de (complementaire) operatie de informatie van de klinisch geneticus op te
vragen. De ingreep is uiteindelijk naar tevredenheid verlopen. Dit wordt door klaagster
verder ook niet betwist. Samengevat stelt het college dat verweerder binnen de grenzen
van een redelijk bekwame beroepsuitoefening is gebleven en dat hij heeft gehandeld
als redelijk bekwaam en redelijk handelend arts.
5.3 Uit de overwegingen hiervoor volgt dat alle onderdelen van de klacht kennelijk
ongegrond zijn.”
3. Vaststaande feiten en omstandigheden
Het Centraal Tuchtcollege gaat bij de beoordeling van het beroep uit van de feiten
die het Regionaal Tuchtcollege heeft weergegeven in overweging 3. “De feiten” van
zijn beslissing. Dit met uitzondering van de feitelijke vaststelling dat klaagster
op
22 oktober 2013 door de gynaecoloog is geopereerd en op 4 juni 2014 door de gynaecoloog
opnieuw is gezien. In plaats daarvan leest het Centraal Tuchtcollege dat klaagster
op 22 oktober 2013 door de behandelend gynaecoloog van het G. is geopereerd. Op 4
juni 2014 zag de behandelend gynaecoloog van het G. klaagster opnieuw, omdat er weer
een menstruele bloeding was opgetreden.
4. Beoordeling van het beroep
Omvang van de zaak in beroep
4.1 Klaagster is het niet eens met de beslissing van het Regionaal Tuchtcollege.
Zij voert in beroep aan dat de gynaecoloog heeft nagelaten een verslag van de klinisch
geneticus, met de uitslag van het bij klaagster uitgevoerde erfelijkheidsonderzoek,
op te vragen. Het beroep heeft tot doel dat de beslissing wordt vernietigd en dat
de klacht alsnog gegrond wordt verklaard.
4.2 De gynaecoloog heeft verweer gevoerd en verzoekt het Centraal Tuchtcollege
om het beroep van klaagster te verwerpen.
4.3 Het Centraal Tuchtcollege is net als het Regionaal Tuchtcollege van oordeel
dat de klacht van klaagster ongegrond is. Het Centraal Tuchtcollege licht dat hieronder
verder toe.
4.4 Het Centraal Tuchtcollege heeft kennisgenomen van de inhoud van de aan het
Regionaal Tuchtcollege voorgelegde klacht en het debat dat partijen daarover schriftelijk
bij dat tuchtcollege hebben gevoerd. Het door het Regionaal Tuchtcollege opgebouwde
zaaksdossier is naar het Centraal Tuchtcollege gestuurd.
4.5 In beroep hebben partijen het debat schriftelijk nog een keer gevoerd. Daarbij
heeft ieder van hen standpunten ingenomen over de door het Regionaal Tuchtcollege
vastgestelde feiten en de door dat college gegeven beschouwingen en beslissingen.
Tijdens de mondelinge behandeling op 5 februari 2024 is het debat voortgezet.
4.6 De bespreking van de zaak in raadkamer na de mondelinge behandeling in beroep
heeft het Centraal Tuchtcollege niet geleid tot het vaststellen van andere feiten
dan genoemd onder ‘3. Vaststaande feiten en omstandigheden’, of tot andere beschouwingen
en beslissingen dan die van het Regionaal Tuchtcollege.
4.7 Hoezeer het ook te betreuren valt dat klaagster een operatie heeft ondergaan
die achteraf wellicht niet nodig was geweest, is het Centraal Tuchtcollege met het
Regionaal Tuchtcollege van oordeel dat dit de gynaecoloog niet tuchtrechtelijk verweten
kan worden. De gynaecoloog heeft in het kader van een second opinion uitsluitend een
in een ander ziekenhuis uitgevoerde operatie gecompleteerd. Gelet op de eerder verrichte
operatie kon hij uitgaan van de juistheid van de beschikbare medische informatie en
de daarop gebaseerde oorspronkelijke indicatie. Het Centraal Tuchtcollege sluit zich
aan bij wat het Regionaal Tuchtcollege onder '5. De overwegingen van het college’
heeft overwogen en neemt dat hier over.
4.8 Dit betekent dat het Regionaal Tuchtcollege de klacht terecht ongegrond heeft
verklaard en het hiertegen door klaagster ingestelde beroep moet worden verworpen.
5. Beslissing
Het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg:
verwerpt het beroep.
Deze beslissing is gegeven door: J.M. Rowel-van der Linde, voorzitter;
L.F. Gerretsen-Visser en A.S. Gratama, leden juristen en J.J. Duvekot en
P.J.Q. van der Linden, leden-beroepsgenoten en C.J.M. Manders, secretaris.
Uitgesproken ter openbare zitting van 26 februari 2024.
Voorzitter w.g. Secretaris w.g.