Print
Download PDFECLI:NL:TGZRAMS:2023:56 Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Amsterdam A2022/4383
| ECLI: | ECLI:NL:TGZRAMS:2023:56 |
|---|---|
| Datum uitspraak: | 03-03-2023 |
| Datum publicatie: | 03-03-2023 |
| Zaaknummer(s): | A2022/4383 |
| Onderwerp: | Grensoverschrijdend gedrag |
| Beslissingen: | Ongegrond/Afwijzing |
| Inhoudsindicatie: | Ongegronde klacht tegen een fysiotherapeut. Klaagster verwijt de fysiotherapeut onder meer het maken van ongepaste opmerkingen, het doen van ongewenste aanrakingen en het onzorgvuldig afhandelen van het evaluatiegesprek aan het einde van de behandelperiode. Over het maken van ongepaste opmerkingen en het doen van ongewenste aanrakingen lopen de lezingen van partijen uiteen. Het college kan daarom niet vaststellen dat de fysiotherapeut op die punten tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. Uit het geluidsfragment van het evaluatiegesprek blijkt dat de fysiotherapeut het gesprek op zorgvuldige wijze heeft gevoerd en, toen bleek dat het gesprek stagneerde en partijen niet verder kwamen, heeft afgerond. Het was beter geweest als de fysiotherapeut zelf initiatief had genomen om nogmaals het gesprek met klaagster aan te gaan of haar naar de klachtenfunctionaris te verwijzen. Dat hij hierin geen initiatief heeft getoond en heeft afgewacht, verdient geen schoonheidsprijs, maar acht het college niet tuchtrechtelijk verwijtbaar. De overige klachtonderdelen zijn ook ongegrond. |
A2022/4383
REGIONAAL TUCHTCOLLEGE VOOR DE GEZONDHEIDSZORG AMSTERDAM
Beslissing van 3 maart 2023 naar aanleiding van de klacht van:
A,
wonende te B, klaagster,
tegen
C,
fysiotherapeut, werkzaam te B,
verweerder, hierna ook: de fysiotherapeut,
gemachtigde: mr. M.E. Klein Overmeen, werkzaam te Utrecht.
1. De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het klaagschrift met de bijlagen, ontvangen op 13 juni 2022;
- het verweerschrift;
- stukken van de zijde van klaagster, ontvangen op 6 september 2022;
- het proces-verbaal van het op 12 september 2022 gehouden mondelinge vooronderzoek;
- de brief met bijlagen van de gemachtigde van de fysiotherapeut, binnengekomen op
29 december 2022.
De zaak is behandeld op de openbare zitting van 20 januari 2023. De partijen zijn
verschenen. De
fysiotherapeut werd bijgestaan door zijn gemachtigde. De partijen hebben hun standpunten
mondeling
toegelicht. De gemachtigde van de fysiotherapeut heeft een pleitnotitie voorgelezen
en aan het
college en de andere partij overgelegd.
2. Waar gaat de zaak over en wat is de beslissing?
2.1 Klaagster is tijdens een revalidatietraject door de fysiotherapeut behandeld.
Zij verwijt de
fysiotherapeut onder meer het maken van ongepaste opmerkingen, het doen van ongewenste
aanrakingen
en het onzorgvuldig afhandelen van het evaluatiegesprek aan het einde van de behandelperiode.
2.2 Het college komt tot de conclusie dat de fysiotherapeut niet tuchtrechtelijk
verwijtbaar
heeft gehandeld. Het college licht dat hierna toe
3. Wat is er precies gebeurd?
3.1 Klaagster heeft bij een val haar schouder geblesseerd en is in een revalidatietraject
bij de
fysiotherapeut terechtgekomen. De fysiotherapeut werkt in een multidisciplinair team
in een
revalidatiecentrum en heeft klaagster in 2021 twee keer per week, gedurende een periode
van enkele
maanden, behandeld.
3.2 Op 7 juni 2021 hebben klaagster en de fysiotherapeut vanwege het einde van het
revalidatietraject een evaluatiegesprek gevoerd. Tijdens dit gesprek heeft klaagster
tegen de
fysiotherapeut gezegd dat zij zijn behandeling als onprettig had ervaren. Zij zei
onder meer dat de
fysiotherapeut ongepaste opmerkingen had gemaakt en ongepaste aanrakingen had gedaan.
De
fysiotherapeut vroeg vervolgens naar concrete voorbeelden, maar klaagster antwoordde
hem dat ze
niet alles wilde benoemen. Het gesprek verliep stroef en de fysiotherapeut beëindigde
het gesprek
na tien tot vijftien minuten.
3.3 Klaagster heeft vervolgens de klachtenfunctionaris van het revalidatiecentrum
ingeschakeld.
Er volgde een traject bij de klachtenfunctionaris met een gesprek tussen alle betrokkenen
op 7 juli
2021. Klaagster diende vervolgens op 13 juli 2021 een klacht in bij de klachtenadviescommissie
van
het revalidatiecentrum, en op 16 september 2021 heeft bij die commissie een hoorzitting
plaatsgevonden. De commissie verklaarde het klachtonderdeel over ongepaste opmerkingen
gegrond, en
het klachtonderdeel over ongewenste aanrakingen ongegrond. De Raad van Bestuur van
het
revalidatiecentrum heeft vervolgens het advies van de commissie opgevolgd, waarna
de fysiotherapeut
onder meer een cursus ‘Cultuursensitief handelen’ volgde. Ook vonden er leerinterventies
op het
gebied van communicatie plaats binnen het team van de fysiotherapeut.
3.4 Op 13 juni 2022 diende klaagster een tuchtklacht in tegen de fysiotherapeut.
Ook deed zij
aangifte bij de politie.
4. Wat houdt de klacht in?
Klaagster verwijt de fysiotherapeut dat hij gedurende haar revalidatietraject
a) ongepaste opmerkingen heeft gemaakt;
b) ongewenste en onnodige aanrakingen heeft gedaan zonder toestemming van klaagster;
c) een mobilisatie bij klaagster heeft uitgevoerd zonder voldoende uitleg en zonder
haar
toestemming;
d) de deur van de oefenruimte onnodig op slot heeft gedaan terwijl hij met klaagster
in de
oefenruimte was; en
e) dat hij het evaluatiegesprek op 7 juni 2021 niet zorgvuldig heeft afgehandeld en
afgerond en
daarna geen vervolg heeft gegeven aan het gesprek of haar klachten.
5. Wat is het verweer?
De fysiotherapeut heeft de klacht bestreden. Het verweer wordt voor zover nodig hierna
verder
besproken.
6. Wat zijn de overwegingen van het college?
Welke criteria gelden bij de beoordeling?
6.1 De vraag is of de fysiotherapeut heeft gehandeld zoals van hem verwacht mocht
worden. De norm
daarvoor is die van een redelijk handelende en redelijke bekwame beroepsgenoot. Het
college houdt
bij de beoordeling onder meer rekening met wat ten tijde van het handelen in de beroepsgroep
als
norm was aanvaard, zoals de Beroepscode voor de Fysiotherapeut, waarin gedragsregels
voor
fysiotherapeuten zijn neergelegd. Dat een zorgverlener beter anders had kunnen handelen
is niet
altijd genoeg voor een tuchtrechtelijk verwijt, het gaat erom of het handelen ook
anders had
gemoeten, gelet op normen van de beroepsgroep.
Klachtonderdeel a) ongepaste opmerkingen
6.2 Klaagster stelt dat de fysiotherapeut verschillende ongepaste opmerkingen heeft
gemaakt, met
name op seksueel gebied. Zij heeft deze opmerkingen opgesomd in haar klaagschrift.
De
fysiotherapeut heeft in zijn verweerschrift en tijdens de mondelinge behandeling ontkend
dat hij
deze opmerkingen heeft gemaakt. In zijn algemeenheid heeft hij verklaard dat de verwijten
ofwel
onwaar zijn, ofwel dat opmerkingen uit de context zijn gehaald.
6.3 Het college stelt vast dat de lezingen van klaagster en de fysiotherapeut over
de door de
fysiotherapeut gemaakte opmerkingen uiteenlopen. Het dossier bevat geluidsopnames
en transcripties
van het evaluatiegesprek van 7 juni 2021, het gesprek met de klachtenfunctionaris
van 7 juli 2021
en de hoorzitting bij de klachtenadviescommissie. Daaruit blijkt dat klaagster tijdens
het
evaluatiegesprek van 7 juni 2021 de opmerking “Ik hoop wel dat je man je wel laat doorademen” heeft
benoemd. De fysiotherapeut heeft toen gezegd: “Kijk, sommige dingen roep ik uit humor en als dat
dan niet past bij jouw humor, dan mijn excuses daarvoor” en “Maar als dat verkeerd gevallen is, dan
is dat hetzelfde als een mislukte grap. En dat is dan voor jou heel erg.” Tijdens het mondeling
vooronderzoek heeft de fysiotherapeut over deze opmerking echter gezegd: “Ik wil de therapie soms
wat luchtiger maken. Ik herken me niet in de opmerkingen, daar zat ik mee. Het is
lastig als
therapeut.” Tijdens de zitting heeft de fysiotherapeut vervolgens verklaard dat hij de betreffende
opmerking helemaal niet heeft gemaakt. Het college constateert dan ook dat de fysiotherapeut
niet
eenduidig verklaart over (bijvoorbeeld) deze opmerking: het kan immers niet zowel
niet gezegd zijn
als een verkeerd gevallen grapje betreffen. Dit neemt echter niet weg dat de verwijten
gaan over
communicatie tussen klaagster en de fysiotherapeut tijdens de behandeling. Het college
is van díe
communicatie geen getuige geweest en kan ook niet vaststellen welke opmerkingen de
fysiotherapeut
wel of niet heeft gemaakt. Dat de fysiotherapeut hierover niet eenduidig heeft verklaard,
is
onvoldoende om vast te stellen dat de verwijten juist zijn; de fysiotherapeut heeft
immers in de
verschillende reacties die hij heeft gegeven geen enkele keer erkend dat hij deze
opmerkingen ook
daadwerkelijk heeft gemaakt.
6.4 Het college vindt het belangrijk om te benadrukken dat gemaakte grappen in het
algemeen
verkeerd begrepen kunnen worden en dat grappen over seksualiteit in een professionele
behandelrelatie hoe dan ook ongepast zijn. De fysiotherapeut heeft echter weersproken dat
hij dergelijke seksuele grappen of opmerkingen heeft gemaakt. Omdat niet kan worden
vastgesteld welke opmerkingen wel of niet zijn gemaakt, kan het college ook niet vaststellen
dat de fysiotherapeut klachtwaardig heeft gehandeld. Dit oordeel berust niet op het
uitgangspunt dat het
woord van klaagster minder geloof verdient dan dat van de fysiotherapeut, maar op
de omstandigheid
dat voor het oordeel dat een bepaalde verweten gedraging tuchtrechtelijk verwijtbaar
is, eerst moet
worden vastgesteld welke feiten daaraan ten grondslag gelegd kunnen worden. Deze feiten
kan het
college dus, ook als aan het woord van klaagster en van de fysiotherapeut evenveel
geloof wordt
gehecht, hier niet vaststellen. Dit betekent dat de klacht op dit klachtonderdeel
ongegrond is.
Klachtonderdeel b) ongewenste en onnodige aanrakingen zonder toestemming
6.5 Klaagster stelt dat de fysiotherapeut haar ongewenst en onnodig heeft aangeraakt,
zonder dat
hij haar toestemming daarvoor had gevraagd. Zij zegt onder meer dat de fysiotherapeut
haar tijdens
een sessie op de behandeltafel onnodig over haar bil heeft gestreken. De fysiotherapeut
ontkent dit
verwijt ten stelligste. Het aanraken van de bil heeft volgens hem niet plaatsgevonden.
Hij heeft
ter zitting uitgelegd dat hij een ‘hands off- therapeut’ is, wat wil zeggen dat hij
patiënten zo
min mogelijk aanraakt, namelijk alleen als het noodzakelijk is. De overige aanrakingen
hebben
volgens hem wel plaatsgevonden, maar waren minimaal en functioneel in het kader van
de behandeling.
De fysiotherapeut heeft ook toegelicht dat hij altijd veel informatie geeft voordat
hij iets doet,
zodat zijn handelingen niet als verrassing komen voor patiënten.
6.6 Het college neemt tot uitgangspunt dat een fysiotherapeut niet voor elke aanraking
die hij
tijdens de behandeling doet bij een patiënt de toestemming van de patiënt behoeft.
Indien het gaat
om gebruikelijke functionele aanrakingen zonder ingrijpende gevolgen is geen afzonderlijke
toestemming nodig. Het aankondigen of toestemming vragen voor een dergelijke aanraking
kan geen
kwaad, maar het achterwege laten is niet in strijd met een beroepsnorm. Het college
is van oordeel
dat de fysiotherapeut voldoende duidelijk heeft uitgelegd dat de aanrakingen die hij
bij klaagster
heeft gedaan functioneel waren in het kader van haar behandeling en passend bij zijn
beroepsuitoefening, dit met uitzondering van de gestelde aanraking van de bil. Omdat
de
fysiotherapeut deze specifieke aanraking ontkent, moet geconstateerd worden dat hier
sprake is van
uiteenlopende lezingen van partijen over de feitelijke gang van zaken. Net zoals in
rechtsoverweging 6.4 over de opmerkingen is geoordeeld, geldt ook hier dat niet kan
worden
vastgesteld dat de door klaagster gestelde aanraking van de bil heeft plaatsgevonden
en dus ook
niet dat de fysiotherapeut op dat punt tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld.
Omdat de andere
aanrakingen functioneel en passend binnen de beroepsuitoefening worden geacht, slaagt
de klacht op
dat punt evenmin. Alles overziend is het college van oordeel dat dit klachtonderdeel
ongegrond is.
Klachtonderdeel c) mobilisatie zonder uitleg of toestemming
6.7 Dit klachtonderdeel luidt dat de fysiotherapeut de rug van klaagster zonder
uitleg of zonder
toestemming gemobiliseerd heeft. Klaagster zegt te zijn overvallen door de fysiotherapeut
die
ineens over haar heen hing en over haar heen rolde. Volgens de fysiotherapeut zag
hij tijdens een
behandelsessie dat klaagster een bepaalde beweging niet kon maken, heeft hij haar
eerst oefeningen
laten doen en toen dat geen effect bleek te hebben, heeft hij klaagster voorgesteld
mee te gaan
naar de behandelbank. De fysiotherapeut heeft ter zitting gezegd dat hij met klaagster
heeft
besproken wat hij zou gaan doen. Vervolgens heeft hij handdoeken over haar heen gelegd
toen ze op
de behandeltafel lag, haar haar armen laten kruisen en daarna haar rug gemobiliseerd.
6.8 Ook hier geldt dat de lezingen van beide partijen over de feitelijke gang van
zaken
uiteenlopen. De fysiotherapeut ontkent dat hij klaagster zonder uitleg behandeld heeft.
Over de
toestemming voor een behandeling merkt het college op dat deze niet altijd expliciet
uitgesproken
hoeft te worden: indien een patiënt (na uitleg) meewerkt aan de behandeling kan, afhankelijk
van de
omstandigheden, impliciete toestemming aangenomen worden. Klaagster is op de behandelbank
gaan
liggen en heeft na instructie van de fysiotherapeut haar armen gekruist, zodat hij
de mobilisatie
kon uitvoeren. Dat de fysiotherapeut verder geen uitleg over de mobilisatie heeft
gegeven, kan het
college niet vaststellen. De toelichting van de fysiotherapeut over zijn werkwijze
ten aanzien van
deze mobilisatie brengt het college tot het oordeel dat de behandeling adequaat is
geweest en
zorgvuldig heeft plaatsgevonden. Het gebruik van handdoeken duidt er specifiek op
dat
zorgvuldigheid is betracht. Dit klachtonderdeel is daarom ongegrond.
Klachtonderdeel d) deur onnodig op slot
6.9 Volgens klaagster heeft de fysiotherapeut meerdere keren tijdens behandelsessies
in de
oefenruimte de deur van de oefenruimte op slot gedaan, waardoor zij zich onveilig
heeft gevoeld. De
fysiotherapeut ontkent dat hij de deur op slot heeft gedaan. De behandelingen van
klaagster vonden
grotendeels plaats in de oefenzaal. Dit is een ruimte waarvan ook de drie collega’s
van de
fysiotherapeut én de 26 fysiotherapeuten van het ziekenhuis (waarin de revalidatiekliniek
is
gevestigd) gebruikmaken. Deze oefenzaal is te betreden via drie deuren. Eén van de
deuren werd wel
eens dichtgedaan (niet op slot) om te voorkomen dat deze tegen een patiënt aan zou
komen. Volgens
de fysiotherapeut heeft hij deze deur wel eens gesloten als klaagster oefeningen deed
op of bij de
brede oefenbank die bij de deur naar de algemene gang stond, zodat deze deur niet
tegen klaagster
of tegen de oefenbank aan zou slaan. De oefenruimte was volgens de fysiotherapeut
altijd via drie
deuren bereikbaar, dus hoe dan ook niet afgesloten.
6.10 Het college stelt vast dat klaagster de omschrijving van de fysiotherapeut van
de oefenruimte
en de toegang daartoe niet heeft weersproken. Het sluiten van één van de toegangsdeuren
als een
patiënt daarbij in de buurt oefeningen uitvoert, acht het college niet onzorgvuldig.
Of deze deur
ook op slot is gedraaid, kan niet worden vastgesteld maar kan ook in het midden blijven.
Gelet op
de onbetwiste beschrijving van de oefenruimte moet geconstateerd worden dat deze,
ook met een
afgesloten deur, steeds toegankelijk is gebleven. Dit klachtonderdeel is daarom ongegrond.
Klachtonderdeel e) evaluatiegesprek niet goed afgehandeld
6.11 Dit klachtonderdeel luidt dat de fysiotherapeut het evaluatiegesprek van 7 juni
2021 met
klaagster niet zorgvuldig heeft afgehandeld, dat hij is weggelopen uit dat gesprek
en vervolgens
dit gesprek niet op zorgvuldige wijze heeft opgevolgd. De fysiotherapeut zegt dat
hij werd
overvallen door de verwijten van klaagster tijdens het evaluatiegesprek, maar dat
hij geprobeerd
heeft rustig antwoord op haar vragen te geven en geprobeerd heeft te achterhalen met
welke
opmerkingen en gedragingen hij in de ogen van klaagster ongepast had gehandeld. Volgens
de
fysiotherapeut wilde klaagster echter geen voorbeelden geven en wilde zij het gesprek
hierover niet
aangaan. Behandeltechnisch was alles al afgerond en besproken, en de verwijsbrief
was klaar. De
fysiotherapeut heeft daarom het gesprek afgerond en de gespreksruimte verlaten. Hij
is van mening
dat hij de zaak daarna te lang op zijn beloop heeft gelaten: een gesprek in het bijzijn
van de
klachtenfunctionaris vond pas vier weken later plaats, nadat klaagster zich bij de
klachtenfunctionaris had gemeld. Hij zegt dat hij in de periode na het evaluatiegesprek
sneller
actie had kunnen ondernemen om nogmaals met klaagster in gesprek te gaan over haar
verwijten.
6.12 Het college is van oordeel dat uit het geluidsfragment van het evaluatiegesprek
van 7 juni
2021 blijkt dat de fysiotherapeut inderdaad rustig is gebleven tijdens dit gesprek,
empathie met
klaagster heeft getoond door te benoemen dat het vervelend voor klaagster was dat
zij zich
kennelijk niet prettig heeft gevoeld tijdens zijn behandelingen, uitgelegd heeft dat
zijn
bedoelingen anders waren dan klaagster had geïnterpreteerd, en geprobeerd heeft te
achterhalen wat
haar verwijten precies inhielden. Uit het geluidsfragment blijkt volgens het college
ook dat
klaagster inderdaad geen verdere uitleg over haar verwijten wilde of kon geven. Het
college is
daarom van oordeel dat de fysiotherapeut het evaluatiegesprek op zorgvuldige wijze
heeft gevoerd
en, toen bleek dat het gesprek stagneerde en partijen niet verder kwamen, heeft afgerond.
Aan
klaagster kan worden toegegeven dat de opvolging door de fysiotherapeut na dit gesprek
beter had
gekund. De fysiotherapeut merkt terecht op dat het beter zou zijn geweest als hij
zelf initiatief
had genomen om nogmaals het gesprek met klaagster aan te gaan of haar naar de klachtenfunctionaris
te verwijzen. Dat hij hierin geen initiatief heeft getoond en heeft afgewacht, verdient
geen
schoonheidsprijs, maar acht het college niet tuchtrechtelijk verwijtbaar. Dit klachtonderdeel
is
ongegrond.
Overig
6.13 Ter zitting heeft klaagster benoemd dat zij van mening is dat de dossiervoering
van de
fysiotherapeut ontoereikend is. Voor zover klaagster heeft bedoeld haar klacht uit
te breiden met
het verwijt dat de fysiotherapeut onvoldoende of onzorgvuldig dossier heeft gevoerd,
dan is het
college van oordeel dat klaagster dit klachtonderdeel te laat, namelijk pas tijdens
de zitting,
naar voren heeft gebracht. De fysiotherapeut heeft zich tegen dit klachtonderdeel
niet kunnen
verweren en reeds daarom kan het college hierover niet oordelen. Het college laat
dit
klachtonderdeel dan ook buiten beschouwing.
Conclusie
6.14 De conclusie is dat de klacht in al haar onderdelen ongegrond is.
7. De beslissing
Het college verklaart de klacht ongegrond.
Deze beslissing is gegeven door M.M. van ‘t Nedereind, voorzitter, K.M. Volker, lid-jurist,
J.L. Keijzer, W. Langoor, en G. van der Sluis, leden-beroepsgenoten, bijgestaan door
M.A.E. Veeren, secretaris, en in het openbaar uitgesproken op 3 maart 2023.