Print
Download PDFECLI:NL:TNORARL:2022:3 Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden C/05/395493 KL RK 21-160 C/05/395494 KL RK 21-161 C/05/395496 KL RK 21-162
| ECLI: | ECLI:NL:TNORARL:2022:3 |
|---|---|
| Datum uitspraak: | 23-02-2022 |
| Datum publicatie: | 24-03-2022 |
| Zaaknummer(s): |
|
| Onderwerp: | Personen- en Familierecht, subonderwerp: Overig |
| Beslissingen: | Klacht ongegrond |
| Inhoudsindicatie: | Niet gebleken is dat nader onderzoek naar de wilsbekwaamheid noodzakelijk was bij wijziging van de levenstestamenten van de ouders van klager. Daarnaast stelt klager dat de notaris ten onrechte niet over is gegaan tot deactivering van de levenstestament van de vader van klager, nu er ernstige zorgen zijn over het welzijn van de vader en de uitvoering van het levenstestament door de broer van klager. De kamer kan dit echter, door gebrek aan nadere stukken, niet vaststellen en het is de notarissen niet te verwijten dat zij ook niet zijn gekomen tot het gegrond achten van deze zorgen. |
KAMER VOOR HET NOTARIAAT IN HET RESSORT ARNHEM-LEEUWARDEN
Kenmerk: C/05/395493 / KL RK 21-160, C/05/395494 KL RK 21-161 en C/05/395496 KL RK 21-162
beslissing van de kamer voor het notariaat
op de klacht van
[naam],
wonende te [woonplaats],
klager,
tegen
1.
mr. [naam],
notaris te [woonplaats],
gemachtigde: [naam],
2.
mr. [naam],
notaris te [woonplaats],
3.
mr. [naam],
kandidaat-notaris te [woonplaats].
Partijen worden hierna respectievelijk klager en de notarissen genoemd.
1. Het verloop van de procedure
1.1 Het verloop van de procedure blijkt uit
- de klacht, met bijlagen, van 29 oktober 2021;
- de e-mail van 3 december 2021 van klager aan de notarissen en de griffie van de kamer voor het notariaat met de daaraan voorafgaande e-mailcorrespondentie tussen klager en de notarissen;
- het verweer van de notarissen van 17 december 2021.
1.2 De klachtzaak is ter zitting van 31 januari 2022 behandeld, waarbij zijn verschenen klager enerzijds en de notarissen [namen] anderzijds.
2. De feiten
2.1 Op 19 december 2019 heeft notaris [naam] de gewijzigde levenstestamenten van de ouders van klager, [namen], gepasseerd. In deze gewijzigde levenstestamenten hebben de ouders van klager eerst elkaar aangewezen als gevolmachtigde en voor het geval zij beiden hun eigen belangen niet meer kunnen of willen behartigen, hebben zij opvolgend de broer van klager, [naam], tot gevolmachtigde benoemd. Voor het geval de broer van klager zijn rol als gevolmachtigde niet aan kan/wil nemen, hebben de ouders klager en de zus van klager, [naam], tot gevolmachtigden benoemd.
2.2 De broer van klager heeft zich in januari 2020 gevestigd op Curaçao.
2.3 De moeder van klager verbleef sinds begin mei 2020 op een gesloten afdeling in [naam].
2.4 De vader van klager verblijft sinds 16 december 2020 in een aanleunwoning van [naam].
2.5 Bij verklaring van activering van 19 april 2021 zijn de levenstestamenten van de ouders van klager geactiveerd.
2.6 Op 14 oktober 2021 heeft Thuiszorg [naam] melding gedaan bij Veilig Thuis over vermeende mishandeling van de vader van klager.
2.7 Er is een verzoek tot onder bewind stelling van de vader van klager ingediend bij de rechtbank Overijssel, locatie Zwolle.
2.8 Klager heeft op 14 oktober 2021 de notarissen verzocht om deactivering van de levenstestamenten. De notarissen hebben besloten de levenstestamenten niet te deactiveren.
2.9 De moeder van klager is op 3 december 2021 overleden.
3. De klacht en het verweer
3.1 Klager verwijt de notarissen dat ze onzorgvuldig hebben gehandeld. Klager stelt dat de notarissen in strijd met de voorwaarden van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en transparantie, hebben gehandeld:
1. de notarissen hebben bij wijziging van het levenstestament van de moeder van klager ten onrechte het protocol wilsbekwaamheid niet gevolgd; de moeder was ten tijde van het wijzigen van het levenstestament al dementerend;
2. de overeenkomst met aanvullende voorwaarden heeft verder ten onrechte enkel interne werking en is niet aan de verklaring van activering van 19 april 2021 gehecht;
3. de notarissen zijn ondanks signalen dat het welzijn van de vader van klager in het geding is niet tot deactivering van zijn levenstestament overgegaan. Er is een melding gedaan bij Veilig Thuis over mogelijke mishandeling van de vader van klager, er wordt niet gezorgd voor eten in huis en de broer van klager heeft nagelaten een QR code voor de vader van klager te regelen. Ook zijn er zorgen met betrekking tot de financiën van de vader van klager: rekeningen voor zorg worden niet betaald, het ouderlijk huis is zonder toestemmingsverklaring verkocht, inboedel en persoonlijke eigendommen van de ouders zijn weggehaald en de broer van klager houdt de auto van de vader van klager aan op kosten van de vader van klager. Klager heeft er moeite mee dat de notarissen eerst zelf een onderzoek willen instellen en zichzelf daarmee in de positie van rechter lijken te plaatsen in geval er conflicten zijn tussen belanghebbenden.
3.2 Op het verweer van de notarissen zal de kamer hierna, voor zover het verweer van belang is voor de beoordeling, nader ingaan.
4. De beoordeling
4.1 Ingevolge artikel 93 lid 1 van de Wet op het notarisambt (hierna: Wna) zijn notarissen, toegevoegd notarissen en kandidaat-notarissen aan het tuchtrecht onderworpen ter zake van handelen of nalaten in strijd met hetzij enige bij of krachtens deze wet gegeven bepaling, hetzij met de zorg die zij behoren te betrachten ten opzichte van degenen te wier behoeve zij optreden en ter zake van handelen of nalaten dat een behoorlijk notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris niet betaamt. De kamer dient derhalve te onderzoeken of de handelwijze van de notarissen een verwijtbare gedraging in de zin van dit artikel oplevert.
4.2 Vooreerst overweegt de kamer dat de notarissen blijkens hun verweer gezamenlijk verantwoordelijkheid wensen te dragen voor alle handelingen die door de notarissen in casu zijn verricht; zij maken daarin geen onderscheid. De kamer zal de notarissen daarin volgen.
Klachtonderdeel 1.
4.3 Klager stelt dat ten onrechte het stappenplan ten aanzien van de wilsbekwaamheid van de moeder van klager niet is gevolgd, terwijl de moeder van klager al dementerend was op het moment van wijzigen van haar levenstestament.
4.4 De notarissen voeren verweer tegen deze stelling van klager. Zij stellen dat de ouders van klager zich in 2019 tot notaris [naam] hebben gewend teneinde de levenstestamenten te wijzigen. [naam] heeft met de ouders van klager thuis uitgebreid gesproken over hun wensen omtrent het opstellen van de levenstestamenten en zag op dat moment geen aanleiding om het stappenplan ten aanzien van de wilsbekwaamheid te volgen.
4.5 De kamer overweegt dat er volgens het stappenplan beoordeling wilsbekwaamheid verschillende indicatoren kunnen zijn die een nader onderzoek naar de wilsbekwaamheid nodig kunnen maken, zoals dat het vermogen van de cliënt onder bewind is gesteld, de cliënt op hoge leeftijd is, de administratie niet in eigen beheer is, de cliënt niet (meer) zelfstandig woont en/of de cliënt in een zorginstelling verblijft. Aan de aanwezigheid van een of meer indicatoren kunnen op zichzelf geen conclusies over de wilsbekwaamheid worden gekoppeld. Bij twijfel is nader onderzoek nodig.
4.6 De notarissen hebben naar voren gebracht dat [naam] uitgebreid met de ouders, die op dat moment een hoge leeftijd hadden maar nog zelfstandig wonend waren, in hun huis heeft gesproken en dat zij geen aanleiding had om te twijfelen aan de wilsbekwaamheid van de moeder. Klager heeft weliswaar gesteld dat de moeder van klager op dat moment al dementerend was, maar hij heeft deze stelling niet nader met stukken onderbouwd. Zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, valt niet in te zien wat de notarissen in dat kader meer of anders had moeten doen dan is gedaan bij de wijziging van de levenstestamenten. Derhalve zal de kamer de klacht op dit onderdeel ongegrond verklaren.
Klachtonderdeel 2.
4.7 Ten aanzien van de klacht van klager dat voormelde overeenkomst met aanvullende voorwaarden van 25 juni 2021 ten onrechte niet is opgenomen dan wel is gehecht aan de verklaring van activering van 19 april 2021, overweegt de kamer als volgt. Vast staat dat voorafgaande aan de activering van de levenstestamenten onder meer klager zijn mening aan de notaris kenbaar heeft gemaakt. Vervolgens is het levenstestament van de vader van klager geactiveerd bij verklaring van activering van 19 april 2021. Ook zijn er in deze verklaring enkele beperkte bevoegdheden ten aanzien van de gevolmachtigde opgenomen. Vervolgens hebben klager, zijn broer en zijn zus op 25 juni 2021 een overeenkomst met aanvullende voorwaarden omtrent de uitvoering van de levenstestamenten van de ouders van klager opgesteld en ondertekend om geschillen in de toekomst te voorkomen. In deze overeenkomst van latere datum zijn onder meer nadere afspraken gemaakt omtrent de bestemming van de verkoopopbrengst van de woning te [plaatsnaam], waaronder het opmaken van een beginbalans. Daarnaast is overeengekomen dat de gemaakte afspraken slechts interne werking hebben tussen de kinderen en de ouders van klager.
4.8 Uit de overlegde stukken is de kamer gebleken dat klager heeft meegewerkt aan de activering van het levenstestament van de vader en aan voormelde overeenkomst. Nergens blijkt uit dat is afgesproken dat deze overeenkomst diende te worden opgenomen in de verklaring van activering dan wel dat deze overeenkomst aan de verklaring van activering zou moeten worden gehecht. Bovendien blijkt uit de tekst van de overeenkomst dat deze voorwaarden alleen interne werking hebben, zodat mag worden aangenomen dat klager hiervan op de hoogte was.
Daarnaast blijkt uit de overgelegde correspondentie dat klager pas maanden later, op 14 oktober 2021, bij de notaris hiertegen heeft geageerd. Vervolgens hebben de notarissen nader onderzoek gedaan op de hierna beschreven wijze. Gelet op het vorenstaande zal de kamer eveneens dit klachtonderdeel ongegrond verklaren.
Klachtonderdeel 3.
4.9 Klager klaagt dat er ernstige zorgen zijn over het welzijn van zijn vader door de wijze waarop de broer van klager als gevolmachtigde uitvoering geeft aan het levenstestament en verwijt de notarissen dat zij desondanks niet tot deactivering van het levenstestament van de vader van klager zijn overgegaan.
4.10. De notarissen hebben aan de kamer kenbaar gemaakt dat zij al geruime tijd met een model levenstestament werken waarin is opgenomen dat de notaris een verzoek tot afgifte van een verklaring van deactivering niet kan afgeven zonder nader onderzoek. De notaris hoort op grond van het bepaalde in het levenstestament de volmachtgever en de gevolmachtigde om een beeld te krijgen van de onderlinge verhoudingen. De notaris heeft hierbij een inspanningsverplichting. Daarnaast stellen de notarissen dat zij van de volmachtgever een volmacht hebben gekregen om alle informatie over zijn financiële administratie op te vragen en in te zien.
4.11 De kamer merkt op dat de notarissen met deze zelf gekozen rol verwachtingen wekken bij de volmachtgever, de gevolmachtigde en de belanghebbenden, die zij mogelijk niet altijd kunnen waarmaken en het is de vraag of deze werkwijze niet juist extra discussie met zich kan brengen. Hoe dat verder zij, vast staat dat klager op 14 oktober 2021, gelet op de zorgen die waren ontstaan omtrent het welzijn van de vader, de notarissen heeft verzocht tot deactivering van het levenstestament van de vader van klager over te gaan. Als niet weersproken is komen vast te staan dat de notarissen vervolgens, conform het bepaalde in het levenstestament, een onderzoek hebben ingesteld naar de financiële situatie van de vader van klager en dat zij de vader, de broer en klager hebben gesproken. Ook hebben zij contact opgenomen met Veilig Thuis over de zorgmelding. De notarissen stellen dat uit dit onderzoek geen concrete signalen naar voren zijn gekomen die maken dat het levenstestament dient te worden gedeactiveerd. Zij hebben klager verschillende keren verzocht om zijn zorgen over het welzijn van de vader nader met stukken te onderbouwen, maar deze stukken zijn door klager niet overgelegd. Nu een dergelijke onderbouwing van klager ontbreekt, zal de kamer de klacht op dit onderdeel ongegrond verklaren. Daarmee is niet gezegd dat klager zich ten onrechte zorgen maakt over het welzijn van zijn vader. De kamer kan dit echter niet vaststellen en het is de notarissen niet te verwijten dat ook zij niet zijn gekomen tot het gegrond achten van deze zorgen.
5. De beslissing
De kamer voor het notariaat in het ressort Arnhem-Leeuwarden:
- verklaart de klacht op alle onderdelen ongegrond.