ECLI:NL:TNOKSHE:2013:10 Kamer van toezicht 's-Hertogenbosch SHE/2013/23

ECLI: ECLI:NL:TNOKSHE:2013:10
Datum uitspraak: 16-09-2013
Datum publicatie: 16-09-2013
Zaaknummer(s): SHE/2013/23
Onderwerp: Personen- en Familierecht
Beslissingen:
  • Klacht niet-ontvankelijk
  • Klacht ongegrond
Inhoudsindicatie: Deels niet-ontvankelijk en voor het overig ongegronde klacht. Ten aanzien van de hoogte van de declaratie van de notaris tot een bedrag van € 10.000,00 kan de kamer niet oordelen. Dit deel van de klacht is niet-ontvankelijk. De notaris heeft zijn werkzaamheden als vereffenaar serieus genomen. Hij mocht van de eveneens benoemde rechter-commissaris geen stukken aan partijen versturen en heeft dat ook niet gedaan. Schending van geheimhoudingsplicht door ter onderbouwing toevoegen van een stuk van klagers aan de boedelbeschrijving voor de rechter-commissaris is niet aan de orde. De notaris valt geen tuchtrechtelijk verwijt te maken.

SHE/2013/23

16 september 2013

DE KAMER VOOR HET NOTARIAAT in het ressort 's-Hertogenbosch

De kamer voor het notariaat (verder: de kamer) neemt de volgende beslissing op de klacht van mevrouw […], mevrouw […] en de heer […] (hierna te noemen klagers), tegen notaris mr. […], notaris te […] (hierna te noemen de notaris.

1. De procedure

1.1.            Klagers hebben op 15 augustus 2012 een klacht geformuleerd tegen de notaris. De kamer heeft deze klacht ontvangen op 17 augustus 2012.

1.2.            De notaris heeft bij brief van 28 augustus 2012 op de klacht gereageerd.

1.3.            Klagers hebben op 25 september 2012 gerepliceerd.

1.4.            Bij brief van 3 oktober 2012 heeft de notaris gedupliceerd.

1.5.            De plaatsvervangend voorzitter van de kamer heeft de zaak verwezen naar de volle kamer.

1.6.            De kamer heeft de klacht behandeld ter openbare vergadering van 19 augustus 2013. Klagers zijn verschenen, bijgestaan door hun raadsman, mr. J.Th.M. Diks. De notaris is eveneens verschenen.

2. De feiten

2.1.            De notaris is op [datum] 2012 door de rechtbank ’s-Hertogenbosch als vereffenaar benoemd in de nalatenschap van de op [datum] 2011 overleden mevrouw […].

2.2.            Klagers leven in onmin met een andere partij in de nalatenschap, te weten mevrouw […] en haar echtgenoot (hierna tezamen aangeduid als: partij […]).

2.3.            Klaagster […] heeft de nalatenschap verworpen. Zij treedt samen met haar man op als wettelijke vertegenwoordiger van hun minderjarige kinderen.

2.4.            De notaris heeft een boedelbeschrijving opgemaakt per [datum] 2012.

2.5.            De aangifte erfbelasting in de nalatenschap van erflaatster is bij de Belastingdienst ingediend met het kenmerk […].

2.6.            Klagers hebben op [datum] 2012 bij de rechter-commissaris een verzoek ingediend tot ontslag van de notaris als vereffenaar. De rechter-commissaris heeft bij brief van [datum] 2012 kenbaar gemaakt dat hij geen aanleiding ziet tot het ontslag van de notaris als vereffenaar.

3. De klacht en het verweer daartegen

3.1.      Klagers stellen, zakelijk weergegeven, het volgende.

De notaris heeft onzorgvuldig en daarmee klachtwaardig gehandeld.

3.1.1.   De notaris heeft zijn geheimhoudingsplicht geschonden.

Na ernstige bedreigingen van de heer […] aan haar adres heeft […] de nalatenschap verworpen. In de brief van klagers aan de notaris van [datum] 2012 wordt de notaris op de hoogte gebracht, dat partij […] wist van een door klagers betreffende de nalatenschap van erflaatster aangegeven bedrag aan contant geld dat in het kader van de inkeerregeling voor de Inkomstenbelasting. De notaris heeft deze informatie integraal en zonder voorafgaand overleg met klagers doorgespeeld aan partij […] hoewel klagers in hun brief van [datum] 2012 hebben aangegeven ervoor gekozen te hebben het beroep op de inkeerregeling niet te melden aan […] en hebben aangegeven met hem gebrouilleerd te zijn. Het ging om vertrouwelijke informatie die cruciaal is voor de rechtspositie van de klagers. Klagers zijn volgens hun repliek van mening dat de notaris ook zonder overleg met hen een tweede aangifte erfbelasting heeft gedaan, waarop de FIOD in actie is gekomen. Klagers moeten zich nu ook daartegen verweren.

3.1.2.   De notaris heeft partijdig gehandeld, dan wel heeft de schijn daartoe gewekt.

De notaris staat erop zelf in de woning van erflaatster te mogen kijken ‘of er spullen weg zijn’, zoals door partij […] wordt beweerd. Klagers stellen dat er geen goederen uit de woning zijn gehaald, buiten de goederen waarvan dat bij alle betrokkenen bekend is, te weten enkele sieraden, schilderijen en een antieke klok. Deze goederen zijn opgeslagen in de kluis in de woning van één van de klagers. De notaris wilde zelf gaan kijken in de woning, maar dat heeft geen zin. Hij weet niet wat er aanvankelijk in de woning aanwezig was, zodat hij niet kan vergelijken. Een dergelijke actie is kostenverhogend. De notaris had gewoon een lijst van ontbrekende spullen kunnen vragen aan partij […].

3.1.3.   De notaris heeft niet gehandeld in het belang van de boedelafwikkeling.

In ruim een jaar zijn veel kosten gemaakt door de notaris. Partij […] en klagers liggen nu nog verder uiteen. De boedelbeschrijving van de notaris is onprofessioneel en de door hem gedeclareerde kosten, te weten € [bedrag], zou de notaris moeten halveren. Deze declaratie geldt voor de kosten tot en met eind […] 2012. De declaratie van de kosten over de periode […] tot en met […] 2012 is nog niet bekend. Daarnaast heeft de notaris onnodig kostenverhogend gewerkt door een taxateur in te schakelen van buiten de regio, te weten […] uit […]. Het is zeer moeilijk, zo niet onmogelijk, om informatie te verkrijgen van de notaris. Het inzichtelijk krijgen van de liquiditeitspositie van de boedel heeft klagers de nodige tijd gekost aan een het schrijven van drie e-mails aan de notaris, overleg met het Bureau Financieel Toezicht en overleg met de kamer. Een meer constructieve houding van de notaris had kunnen bijdragen aan een oplossing tussen de partijen.

3.1.4.   De notaris heeft de partijen niet of niet volledig geïnformeerd.

De notaris heeft niet gereageerd op verzoeken van klagers. Hij heeft geen informatie verstrekt omtrent het traject en de kosten van het inschakelen van […]. De vereffening is tot op heden niet transparant verlopen en heeft onnodig geleid tot extra kosten.

3.1.5.   De notaris heeft onprofessioneel gehandeld.

De notaris goochelt onterecht met de termen ‘inkorting’ en ‘inbreng’. Daarnaast bestempelen klagers de door de notaris opgemaakte boedelbeschrijving als onprofessioneel. Het was volgens klagers niet nodig om de correspondentie over het ‘zwarte geld’ achter de boedelbeschrijving te hechten.

3.2.      De notaris stelt, zakelijk weergegeven, het volgende.

De notaris is van mening dat de klacht ongegrond is.

3.2.1.   De notaris wist voor de (aanvaarding van de) benoeming tot vereffenaar van de boedel dat de verhouding tussen de klagers en partij […] ernstig verstoord was. Waarschijnlijk was dit voor de rechtbank reden om een rechter-commissaris te benoemen. Klagers wilden gebruik maken van de inkeerregeling bij de Belastingdienst. Als vereffenaar heeft de notaris een eigen verantwoordelijkheid en moet hij een boedelbeschrijving opmaken. Deze boedelbeschrijving dient hij ter inzage te leggen bij de rechter-commissaris, bij de erfgenamen en bij eventuele schuldeisers. Een van de schuldeisers in de boedel betrof de Belastingdienst. De post van de inkeerregeling heeft de notaris pro memorie opgenomen in boedelbeschrijving. Hij heeft ter toelichting als bijlage de correspondentie (namens klagers) van […] bijgevoegd. De notaris heeft de boedelbeschrijving op [datum] 2012 ingediend bij de rechter-commissaris. Hij is van mening dat hij hierdoor zijn geheimhoudingsplicht niet heeft geschonden. Overigens betreft de genoemde bijlage informatie die partij […] wel degelijk behoorde te kennen. De notaris betwist dat hij een (tweede) aangifte bij de Belastingdienst/FIOD heeft ingediend.

3.2.2.   De notaris ontkent met klem dat hij betoogt dat er goederen uit de woning zijn verdwenen. Het is echter zijn taak om zich bij het beschrijven van de boedel ervan te vergewissen welke goederen zich in de woning van erflaatster bevinden. Datzelfde geldt voor de goederen die bij een van de klagers zijn gestald. Bovendien heeft partij […] naar de notaris de wens uitgesproken dat de roerende zaken, die tot de nalatenschap van erflaatster behoren, op waarde worden geschat.

De notaris heeft klagers middels de brief van […] 2012 om een gespecificeerde lijst van de uit de woning van erflaatster meegenomen goederen verzocht.

3.2.3.   De notaris stelt dat hij alle wettelijke verplichtingen als vereffenaar binnen de hem voorgeschreven termijn heeft verricht, met uitzondering van het taxeren van de roerende zaken. Dat heeft echter te maken met de bezwaren van de partijen. De notaris stelt dat de kamer ten aanzien van de beoordeling van de hoogte van de declaratie geen bevoegdheid toekomt. De notaris heeft van partij […] niet vooraf signalen gehad dat een benoeming van een taxateur binnen de regio op weerstand zou stuiten, maar hij wilde de mogelijke discussie op dit punt voor zijn. Daarbij komt dat de rechter-commissaris het inschakelen van […] heeft geaccordeerd.

3.2.4.   De notaris heeft telkens de informatie die hij van de ene partij ontving, ook naar de andere partij doorgespeeld. Het was de keuze van klagers om […] als adviseur in te schakelen. Dat kost geld. Dit kan de notaris echter niet worden aangerekend. Daarbij komt dat de klagers de taak/functie van een vereffenaar gelijk stellen aan die van een boedelnotaris, maar dat is niet juist. Een van de klagers, de heer […], heeft op [datum] 2012 verzocht om een kopie van het volledige vereffeningsdossier. Hij wilde dat op [datum] 2012 al ontvangen. Verder heeft de rechter-commissaris erop gewezen dat de notaris niet verplicht is deze gevraagde stukken te verstrekken en dat de heer […] zich hiervoor rechtstreeks tot de rechter-commissaris moet wenden.

3.2.5.   Het behoort tot de taak van de vereffenaar te onderzoeken of partijen weten wat de overledene heeft gedaan met het deel van het zwarte geld dat niet meer aanwezig is in de nalatenschap van de overledene. Dat is mede in het belang van de eventuele schuldeisers. Partij […] heeft bij de notaris melding gemaakt van het bestaan van zwart geld van erflaatster. De schuldeisers konden tot [datum] 2012 met hun vorderingen komen. Op dat moment was het voor de notaris niet zeker of de legitieme portie geschonden was, zodat inkorting mogelijk nog diende te gebeuren. Dat het saldo ruim positief is gebleken en ‘inkorting’ dus niet aan de orde is, klopt met kennis van het dossier van nu. De notaris had de aanwijzing van de rechter-commissaris dat hij kon volstaan met een onderhandse boedelbeschrijving, vanwege het kostenaspect.

De waarde van (een deel van de) roerende zaken is nog niet bekend. Zodra de taxatie van de roerende zaken heeft plaatsgevonden, zal er een aangepaste boedelbeschrijving moeten worden opgesteld.

4. De beoordeling

4.1              De kamer is van oordeel dat de klacht van klagers zich in feite richt op het onvoldoende omzichtig handelen van de notaris, gelet op de familieverhoudingen.

4.2              In de nalatenschap van erflaatster is buiten de vereffenaar nog een rechter-commissaris benoemd. De notaris mocht klagers in de gestelde gevallen terecht verwijzen naar deze rechter-commissaris. Door zelf in de woning van erflaatster te willen kijken welke roerende goederen in de woning aanwezig waren, heeft de notaris getoond dat hij zijn verantwoordelijkheid wilde nemen voor de juistheid van het opnemen van de aanwezigheid van roerende goederen in de boedelbeschrijving. De notaris valt op dit punt daarom geen verwijt te maken. Gelet op het dossier en op het verhandelde ter zitting is de kamer van oordeel dat de notaris zijn werk als vereffenaar serieus heeft genomen. Met betrekking tot het niet volledig informeren van de partijen constateert de kamer dat de rechter-commissaris op een gegeven moment de notaris heeft verboden aan partijen informatie te verstrekken. De notaris moest de partijen in de nalatenschap hiervoor doorverwijzen naar de rechter-commissaris. Van het goochelen met juridische termen, zoals door klagers gesteld, is de kamer niet gebleken.

            Gelet op het voorgaande heeft de notaris als vereffenaar naar het oordeel van de kamer juist gehandeld en is van onprofessioneel handelen dan wel van onvoldoende omzichtig handelen geen sprake.

4.3              Niet is gebleken dat de notaris heeft gesuggereerd of bedoeld te zeggen dat er roerende zaken uit de woning van erflaatster zijn verdwenen door toedoen van klagers. Voor zover hij desondanks de indruk zou hebben gewekt dat dit anders zou zijn overgekomen, heeft de notaris ter zitting van de kamer zijn excuses aan klagers aangeboden.

4.4              De kamer is niet bevoegd te oordelen over het uurtarief of de hoogte van de door de notaris gedeclareerde nota. Tot een bedrag van € 10.000,00 is immers de geschillencommissie bevoegd zich hierover uit te laten. De kamer verklaart daarom de klacht op dit punt niet-ontvankelijk

4.5              De kamer is van oordeel dat niet is gebleken dat de notaris zijn geheimhouding als vereffenaar op enige wijze heeft geschonden. Het bijvoegen van de bijlage (de brief van [datum] 2012) ter verduidelijking van een post in de boedelbeschrijving kan niet als zodanig worden aangemerkt.

4.6              Het verwijt dat de notaris niet in het belang van de boedel heeft gehandeld treft geen doel. De notaris mocht van de rechter-commissaris een taxateur van buiten de regio het taxatierapport betreffende roerende goederen laten opmaken. De rechter-commissaris heeft hieraan voorwaarden verbonden, waarvan niet is gebleken dat die door de notaris niet zijn nageleefd.

4.7              De kamer is van oordeel dat de klacht op alle overige onderdelen ongegrond is.

5. De beslissing

de kamer voor het notariaat:

-          verklaart de klacht voor zover gericht tegen de hoogte van de declaratie niet-ontvankelijk;

-          verklaart de klacht tegen de notaris voor het overige ongegrond.

Aldus gegeven te 's-Hertogenbosch door mr. W.M. Weerkamp, plaatsvervangend voorzitter,

mr. J.H.L.M. Snijders, plaatsvervangend lid, mr. J.L.G.M. Mertens, mr. L.J.M. Teunissen,

mr. J.J.G.M. Kuijpers, leden, en uitgesproken ter openbare zitting van 16 september 2013, in tegenwoordigheid van de secretaris.

Hoger beroep tegen vorenstaande beslissing is mogelijk door indiening van een verzoekschrift - binnen dertig dagen na dagtekening van het aangetekend schrijven waarbij van deze beslissing is kennis gegeven - bij het gerechtshof te Amsterdam, postadres: postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.