Print
Download PDFECLI:NL:TNOKROT:2007:YC0003 Kamer van toezicht Rotterdam 23-07
| ECLI: | ECLI:NL:TNOKROT:2007:YC0003 |
|---|---|
| Datum uitspraak: | 22-11-2007 |
| Datum publicatie: | 01-04-2008 |
| Zaaknummer(s): | 23-07 |
| Onderwerp: | Overig |
| Beslissingen: | Klacht gegrond zonder maatregel |
| Inhoudsindicatie: | De notaris hanteert een clausule in zijn Algemene Voorwaarden die in strijd is met de eer en het aanzien van het notarisambt. |
Kamer van Toezicht over de Notarissen en Kandidaat-notarissen te Rotterdam
Reg.nr. 23/07
Beslissing op een klacht als bedoeld in artikel 99 van de Wet op het notarisambt van:
Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie,
gevestigd te Den Haag,
klaagster,
- tegen -
mr. [naam],
notaris te [plaats],
hierna te noemen de notaris.
1. Het verloop van de procedure
1.1
De Kamer heeft kennis genomen van de volgende stukken:
- klaagschrift d.d. 18 juni 2007;
- verweerschrift d.d. 27 juli 2007;
- pleitnota van de notaris overgelegd ter zitting.
1.2
De mondelinge behandeling van de klacht heeft plaatsgevonden tijdens de vergadering van de Kamer op 18 oktober 2007. Daarbij zijn zowel klaagster, vertegenwoordigd door mr. H.J. van Weeghel, als de notaris verschenen. Partijen hebben hun standpunten tijdens de mondelinge behandeling nader toegelicht.
2. De feiten
De Kamer gaat uit van de navolgende feiten:
2.1
Artikel 10 van de Algemene Voorwaarden (hierna: de clausule) zoals gebruikt door de notaris luidt als volgt:
“Ingeval de opdrachtgever klachten heeft jegens de notaris zal hij deze klachten eerst aan de notaris naar voren brengen. Wordt daarop naar de mening van de opdrachtgever niet of niet op voldoende bevredigende wijze gereageerd, dan heeft de opdrachtgever de mogelijkheid zich te wenden tot:
De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie; of
De desbetreffende Kamer van Toezicht over de notarissen en Kandidaat-notarissen; en/of
De burgerlijke rechter
Diegene van de opdrachtgever en notaris die door de desbetreffende instantie in het ongelijk wordt gesteld is verplicht de schade te vergoeden, welke de in het gelijk gestelde partij heeft geleden, wat betreft de tijd die deze en/of zijn raadsman aan de gehele klachtbehandeling heeft besteed, waaronder zijn begrepen al zijn werkzaamheden en wel tegen het voor hem gebruikelijk geldende uurtarief danwel – bij gebreke van een dergelijk tarief – tegen een redelijke vergoeding.”
2.2
Op 10 oktober 2006 is een door de notaris geschreven artikel getiteld: “Klachten en eigen verantwoordelijkheid” in het Notariaat Magazine verschenen.
2.3
Naar aanleiding van het onder 2.2 genoemde artikel heeft klaagster op 26 december 2006 een brief aan de notaris geschreven waarin argumenten tegen het berekenen van kosten aan klagers zijn geformuleerd.
2.4
Naar aanleiding van de onder 2.3 genoemde brief heeft op 26 maart 2007 een gesprek plaatsgevonden tussen klaagster en de notaris. Hoewel er over en weer begrip is voor elkaars standpunten zijn klaagster en de notaris niet nader tot elkaar gekomen.
3. De klacht
3.1
Klaagster meent dat het dreigen met kosten indien een klager in het ongelijk wordt gesteld, intimiderend werkt op degene die zijn ontevredenheid middels een klacht kenbaar wil maken. Hierdoor wordt het indienen van klachten onredelijk gehinderd.
Door het ontbreken van behandel- of griffierecht bij klaagster en Kamers van Toezicht, wordt juist getracht de drempel voor het indienen van klachten zo laag mogelijk te maken. Klaagster acht het dan ook in strijd met de eer en het aanzien van het notaris ambt om zelfstandig alsnog een drempel te creëren voor klachtprocedures middels de clausule in de Algemene Voorwaarden. Ter onderbouwing van haar standpunt wijst klaagster op de volgende uitspraken.
3.2
De Kamer van Toezicht te Almelo heeft in haar beslissing inzake de klachtzaak met kenmerk 11/04 Wna d.d. 11 mei 2005 onder andere bepaald dat het: “in het bijzonder verkeerd was, dat de notaris zijn reacties op brieven waarin hij is gewezen op de onjuistheid van zijn handelen in rekening heeft gebracht”.
3.3
De Hoge Raad heeft in zijn arrest d.d. 10 januari 2003 bepaald dat de kosten van een tuchtrechtprocedure geen ‘redelijke kosten’ zijn die in het kader van een civiele aansprakelijkheidsprocedure voor vergoeding in aanmerking komen, omdat het tuchtrecht dient om ‘in het algemeen belang een goede wijze van beroepsuitoefening te bevorderen’. De Hoge Raad legt uit dat hoewel het tuchtrecht vaak wordt gebruikt als voorportaal van een civiele aansprakelijkheidsprocedure en in het algemeen zodanig ook nut kan hebben, de tuchtrechter geen oordeel geeft over de civiele aansprakelijkheid van een beroepsbeoefenaar. Dit is de reden waarom de inde tuchtprocedure gemaakte kosten niet als ‘redelijke kosten’ in een civiele aansprakelijkheidsprocedure voor vergoeding in aanmerking komen.
3.4
De plaatsvervangend voorzitter van het bestuur van de ring Rotterdam heeft in zijn uitspraak d.d. 10 augustus 2006 bepaald: “dat een notaris bereid moet zijn om inhoudelijke klachten over de wijze waarop zijn werkzaamheden zijn uitgevoerd te bespreken met zijn cliënt en moet trachten tot een oplossing te geraken. Door in de algemene voorwaarden een bepaling op te nemen die er (in beginsel) toe leidt dat de tijd, besteed aan de klachtbehandeling, in rekening wordt gebracht, wordt een cliënt afgeschrikt om eventuele klachten aan de notaris kenbaar te maken, hetgeen in strijd is met de eer en waardigheid van het ambt”.
3.5
Klaagster benadrukt dat deze klacht slechts bedoeld is voor het verkrijgen van duidelijkheid omtrent het gebruik van de door de notaris gehanteerde clausule in zijn Algemene Voorwaarden, niet voor het doen nemen van tuchtmaatregelen.
4. Standpunt van de notaris
4.1
De notaris betwist dat de bewuste clausule in zijn Algemene Voorwaarden de eer en het aanzien van het notarisambt schaadt. Er is volgens de notaris geen sprake van dreigen met kosten. Er is sprake van wijzen op de consequenties van het handelen van de potentiële klager. Indien een cliënt terecht meent dat hij door de notaris onjuist is behandeld en de klachtbeoordelende instantie hem daarin gelijk geeft, worden alle door de klager gemaakte kosten integraal vergoed door de notaris. Het omgekeerde is echter ook het geval. Indien de klager in het ongelijk wordt gesteld, bestaat voor de notaris de mogelijkheid de door hem gemaakte kosten op de klager te verhalen. De regeling is dus evenwichtig.
4.2
De notaris verwijst voorts naar het artikel van Prof mr. M.J.A. van Mourik in WPNR van 30 september 2007 waarin wordt gesteld dat de werkers in het notariaat in de praktijk ervaren dat achter iedere brief en iedere gesprek een potentiële klager schuilgaat, en dat ze leven onder de voortdurende druk dat ze, ongegrond voor de tuchtrechter moeten verschijnen. Het voeren van een deugdelijk verweer in klachtprocedures is een kostbare en tijdrovende aangelegenheid die in beginsel geheel voor rekening van de notaris komt. De clausule in de Algemene Voorwaarden wordt als zodanig gehanteerd als bescherming tegen querulanten die zich niet kunnen neerleggen bij hun ongelijk. Voorts stelt de notaris dat het hanteren van de clausule in de Algemene Voorwaarden niet wil zeggen dat de notaris zich ook in alle gevallen daarop zal beroepen.
4.3
De notaris verwijst tevens naar de uitspraak van de rechtbank Rotterdam d.d. 12 april 2006 met zaak-/rolnummer [kenmerk] waarin onder meer het volgende is overwogen: “Daar uit artikel 10 van de toepasselijke Algemene Voorwaarden van [naam] voortvloeit dat X de tijd die [naam] aan de klachtprocedure heeft besteed moet vergoeden,het overzicht voldoende inzichtelijk maakt hoeveel tijd met de klachtprocedure gemoeid was en deze hoeveelheid tijd niet onredelijk voortkomt […] komen de […] werkzaamheden voor vergoeding in aanmerking.”
“Conform de Algemene Voorwaarden van [naam] zijn de kosten die samenhangen met de aan de klachtprocedure bestede tijd vast te stellen naar het gebruikelijke commerciële tarief. Voorzover X en Y ook ten aanzien van deze kosten hebben willen betogen dat deze hoogstens de helft van het commerciële tarief mogen bedragen wordt dit als onvoldoende onderbouwd verworpen.”
4.4
Ten aanzien van de onder 3.2 genoemde uitspraak merkt de notaris op dat de klacht in dit geval gegrond werd verklaard. De uitspraak is dus niet ter zake doende omdat de Kamer van Toezicht te Almelo zich niet heeft uitgesproken over de situatie dat een klacht ongegrond verklaard wordt.
4.5
Ten aanzien van het onder 3.3 genoemde arrest merkt de notaris op dat dit arrest niet de situatie behandelt dat tussen notaris en cliënt is overeengekomen dat, in geval van een klacht, de in het gelijk gestelde partij haar kosten mag verhalen op de in het ongelijk gestelde partij. Het arrest is dus niet op de onderhavige klacht van toepassing.
4.6
Tot slot is er volgens de notaris geen wettelijke bepaling die zich verzet tegen deze clausule in de Algemene Voorwaarden en dat een tuchtrechter niet kan oordelen over de contractvrijheid tussen een notaris en zijn cliënt.
5. De beoordeling
5.1
Ter beoordeling van de Kamer staat of de notaris heeft gehandeld in strijd met artikel 98 van de Wna. Een notaris is aan tuchtrechtspraak onderworpen ter zake van enig handelen of nalaten in strijd met hetzij enige bij of krachtens deze wet gegeven bepaling of een op deze wet berustende verordening, hetzij met de zorg die hij als notaris behoort te betrachten ten opzichte van degenen te wier behoeve hij optreedt, alsmede ter zake van enig handelen of nalaten dat een behoorlijk notaris niet betaamt.
5.2
In deze klacht staat de vraag centraal of de door de notaris gehanteerde clausule in zijn Algemene Voorwaarden in strijd is met de eer en waardigheid van het notarisambt.
5.3
Vast staat dat de wetgever geen bepalingen heeft geformuleerd welke ruimte bieden voor het heffen van behandel- of griffierechten in klachtzaken behandeld door de notariële Kamers van Toezicht. Kennelijk heeft de wetgever hiermee beoogd de procedure bij de Kamer van Toezicht laagdrempelig te houden. De Kamer is van oordeel dat de mogelijke financiële consequenties voor een klager zoals verwoord in de clausule in de Algemene Voorwaarden van de notaris wel degelijk een drempel opwerpen voor potentiële klagers.
5.4
De Kamer acht het in strijd met de eer en waardigheid van het notarisambt om in afwijking van de bedoeling van de wetgever eigener beweging een drempel op te werpen zoals door de notaris in zijn Algemene voorwaarden is gebeurd. De notariële klachtenregeling strekt er juist toe op tamelijk informele wijze klachten en bezwaren van cliënten te behandelen, doorgaans eerst in bilateraal overleg tussen notaris en cliënt en - zo daarin geen bevredigende oplossing wordt gevonden - daarna ten overstaan van de Kamer van Toezicht.
5.5
Aan de notaris kan worden toegegeven dat het risico bestaat dat een notaris door een kennelijk ongegrond klagende klager nodeloos (kostbare) tijd kwijt is aan verweer. Weliswaar biedt de regeling van art. 99, lid 2 en 3 Wna in die gevallen maar beperkt soulaas, maar dat vormt geen vrijbrief de bedoeling van de wetgever middels algemene voorwaarden te doorkruisen. De klacht zal derhalve gegrond worden verklaard. De Kamer acht het klachtwaardig handelen van de notaris echter niet dermate onzorgvuldig dat dit het opleggen van een maatregel rechtvaardigt, temeer daar klaagster heeft aangegeven dat de klacht slechts bedoeld is voor het verkrijgen van duidelijkheid omtrent het gebruik van de clausule in de Algemene Voorwaarden van de notaris.
6. De beslissing
De Kamer van Toezicht over de Notarissen en Kandidaat-notarissen te Rotterdam,
verklaart de klacht gegrond zonder oplegging van een maatregel;
Deze beslissing is gegeven op 18 oktober 2007 door mrs. W. van Veen, A.G. Scheele-Mülder, R. van der Galiën, J.H.J. Preller en R.G.M. Gores in tegenwoordigheid van de secretaris, W. Blokland.
Uitgesproken ter openbare vergadering op 22 november 2007.
De secretaris, De voorzitter,
W. Blokland W. van Veen
Deze beslissing is verzonden op:
Tegen deze beslissing kan binnen dertig dagen na de dag van verzending hoger beroep worden ingesteld bij het gerechtshof te Amsterdam.