ECLI:NL:TNORDHA:2014:23 Kamer voor het notariaat Den Haag 14-10

ECLI:	ECLI:NL:TNORDHA:2014:23
Datum uitspraak:	20-08-2014
Datum publicatie:	03-09-2014
Zaaknummer(s):	14-10
Onderwerp:	Personen- en Familierecht
Beslissingen:
Inhoudsindicatie:	Klaagster verwijt de notarissen dat zij bij het in behandeling nemen van de opdracht tot het opstellen van een verklaring van erfrecht onzorgvuldig en in strijd met artikel 17 van de Wet op het notarisambt (Wna) hebben gehandeld. Zij zijn expliciete toezeggingen niet nagekomen. Het in behandeling nemen van onderhavige opdracht tot het opstellen van de verklaring van erfrecht is in strijd met de integriteit van de notarissen. Verder heeft de notaris onbehoorlijk gehandeld door een tarief in rekening te (willen) brengen voor een gesprek met klaagster over de klachtwaardigheid van het optreden van de notarissen.

Kamer voor het notariaat in het ressort Den Haag

Beslissing d.d. 20 augustus 2014 inzake de klacht onder nummer 14-10 van:

[klaagster],

hierna ook te noemen: klaagster,

tegen

[notaris],

notaris te [vestigingsplaats],

hierna ook te noemen: de notaris,

en

mr. [kandidaat-notaris],

kandidaat-notaris te [vestigingsplaats],

hierna ook te noemen: de kandidaat-notaris,

beiden tezamen te noemen: de notarissen.

De procedure

De Kamer heeft kennisgenomen van:

·         de klacht, met bijlagen, ingekomen op 18 februari 2014,

·         het antwoord van de notarissen,

·         de repliek van klaagster,

·         de dupliek van de notarissen.

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 18 juni 2014. Daarbij waren aanwezig klaagster vergezeld door haar echtgenoot en dochter en de notarissen. Van het verhandelde is proces­verbaal opgemaakt met daaraan in afschrift gehecht de op de zitting overgelegde pleitaantekeningen van klaagster.

De feiten

De moeder van klaagster (hierna te noemen: erflaatster) is in 2008 overleden. Erflaatster en haar echtgenoot (hierna te noemen: vader) woonden ten tijde van het overlijden van erflaatster in een appartement in [woonplaats]. De eigendom van het appartement is na het overlijden van erflaatster op beider naam blijven staan. In oktober 2013 heeft de kantonrechter te Rotterdam de goederen van vader onder bewind gesteld, met benoeming van een nicht van klaagster, mevrouw [A], tot bewindvoerder. Eind 2013 is vader verhuisd naar een zorginstelling. Het appartement moest worden verkocht, waartoe een verklaring van erfrecht nodig was.  

Bij e-mail van 9 januari 2014 heeft klaagster aan de kandidaat-notaris onder meer gemeld dat het haar ter kennis was gekomen dat haar broer contact met de kandidaat-notaris had opgenomen inzake een verklaring van erfrecht betreffende haar in 2008 overleden moeder en heeft zij de kandidaat-notaris verzocht zich (verder) te distantiëren van een (eventuele) opdracht om een verklaring van erfrecht op te stellen. In haar e-mail heeft klaagster de redenen voor haar verzoek toegelicht.

Op 10 januari 2014 heeft de kandidaat-notaris aan klaagster onder meer bericht: “ik heb alleen een offerte toegezonden voor het opstellen van een verklaring van erfrecht, maar heb nog geen opdracht gekregen (…). Naar aanleiding van uw e-mail zal ik me bij een eventuele opdracht er eerst van verzekeren dat dit de wens is van alle erfgenamen”.

Bij e-mail van 31 januari 2014 heeft de kandidaat-notaris aan klaagster onder meer het volgende bericht: “Inmiddels heb ik van de bewindvoerder van uw vader het verzoek gekregen een verklaring van erfrecht op te stellen. Ik heb haar gewezen op uw e-mail, maar zij heeft desondanks de opdracht aan mij bevestigd. Als bewindvoerder van de langstlevende echtgenoot, die op grond van de wet enig eigenaar is geworden van alle goederen en schulden behorende tot deze nalatenschap, is mevrouw [A] bevoegd deze opdracht aan mij te verstrekken. Ik heb de zaak dan ook in behandeling genomen (…)”.

Tussen klaagster en eerst de kandidaat-notaris en vervolgens de notaris heeft een e-mailwisseling plaatsgevonden. De notaris heeft klaagster uitgenodigd om in een gesprek op zijn kantoor haar argumenten nader toe te lichten. Klaagster heeft vervolgens bericht bereid te zijn tot een gesprek, maar een bezoek aan het kantoor vanwege haar chronische ziekte te belastend te vinden en heeft de notaris verzocht bij haar thuis te komen. De notaris heeft daarop bericht haar telefonisch te woord te willen staan, maar dat vond klaagster niet passend. Bij e-mail van 10 februari 2014 heeft de notaris aan klaagster gevraagd of zij bereid was de kosten van zijn bezoek aan haar te dragen. Daarop is door klaagster niet meer gereageerd.

De klacht en het verweer van de notarissen

Klaagster verwijt de notarissen dat zij bij het in behandeling nemen van de opdracht tot het opstellen van een verklaring van erfrecht onzorgvuldig en in strijd met artikel 17 van de Wet op het notarisambt (Wna) hebben gehandeld. Zij zijn expliciete toezeggingen niet nagekomen. Het in behandeling nemen van onderhavige opdracht tot het opstellen van de verklaring van erfrecht is in strijd met de integriteit van de notarissen. Verder heeft de notaris onbehoorlijk gehandeld door een tarief in rekening te (willen) brengen voor een gesprek met klaagster over de klachtwaardigheid van het optreden van de notarissen.

Klaagster heeft op 9 januari 2014 aan de kandidaat-notaris gemaild dat zij al verschillende keren heeft moeten constateren dat de bewindvoerder van vader haar taken niet zelfstandig, onafhankelijk en behoorlijk uitvoert. Het feit dat niet de bewindvoerder, maar de broer van klaagster het notariskantoor heeft benaderd voor het opstellen van de verklaring van erfrecht, illustreert dit. Klaagster heeft vervolgens de bewindvoerder verzocht om haar taak als bewindvoerder correct uit te voeren en offertes op te vragen bij notariskantoren in [woon-vestigingsplaats, hierna te noemen B] voor het opstellen van een verklaring van erfrecht. Erflaatster heeft immers de laatste jaren in [B] gewoond, zij is daar overleden en het appartement is daar gelegen. Het benaderen van notariskantoren in [B] is derhalve het meest logisch uit oogpunt van neutraliteit en onpartijdigheid. De bewindvoerder heeft echter geen gehoor gegeven aan het verzoek van klaagster.

Klaagster verzoekt de Kamer om te beslissen dat de notarissen hun werkzaamheden voor wat betreft de verklaring van erfrecht zullen staken en zullen meewerken aan een doorverwijzing naar een ander notariskantoor zonder extra kosten in rekening te brengen bij klaagster. Verder verzoekt klaagster de Kamer om te bepalen dat indien er al betalingen zijn verricht in het kader van de verklaring van erfrecht, deze betalingen zullen worden terugbetaald.

De notarissen hebben gemotiveerd verweer gevoerd.

De opdracht voor het opstellen van de verklaring van erfrecht is gegeven door de bewindvoerder van vader. Inmiddels heeft de bewindvoerder die opdracht ingetrokken.

In haar e-mail van 9 januari 2014 heeft klaagster de notarissen bericht dat niet haar broer, maar de bewindvoerder de opdracht aan de notarissen zou moeten verstrekken en dat de opdracht aan een notaris in [B] moest worden verstrekt. In een e-mail van 31 januari 2014 heeft de kandidaat-notaris aan klaagster bericht dat de bewindvoerder de opdracht heeft verstrekt aan het notariskantoor. Daarmee was voldaan aan de eis van klaagster. De kandidaat-notaris heeft klaagster verder bericht dat aan haar verzoek om een notaris in [B] aan te wijzen niet kon worden voldaan. In de daarop volgende e-mailwisseling met de kandidaat-notaris dreigde klaagster met het indienen van een klacht bij de Kamer. Vervolgens heeft de kandidaat-notaris het dossier overgedragen aan de notaris conform kantoorprotocol.

Op grond van zijn ambt rust er op een notaris een ministerieplicht. Zonder daarvoor goede redenen te hebben kan daar niet aan voorbij worden gegaan. De notarissen hebben er rekening mee gehouden dat klaagster beschikte over relevante informatie voor het terzijde schuiven van de ministerieplicht. Daarom heeft de notaris klaagster uitgenodigd voor een gesprek. In een laatste poging heeft de notaris klaagster aangeboden om bij haar thuis langs te gaan. Aangezien de notaris het niet redelijk vond om de bewindvoerder voor deze kosten op te laten draaien, heeft hij klaagster gevraagd of zij de kosten voor haar rekening wilde nemen.

De notarissen zijn van mening dat zij in onderhavig dossier zorgvuldig hebben gehandeld.

Nu de bewindvoerder de opdracht tot het opstellen van de verklaring van erfrecht heeft ingetrokken, gaan de notarissen ervan uit dat de grond voor het indienen van de klacht is komen te vervallen en klaagster de klacht zal intrekken.

De beoordeling van de klacht

Ter beoordeling van de Kamer staat of de notarissen hebben gehandeld in strijd met de tuchtnorm als geformuleerd in artikel 93 Wna. Notarissen zijn aan tuchtrechtspraak onderworpen ter zake van handelen of nalaten in strijd met hetzij enige bij of krachtens deze wet gegeven bepaling, hetzij met de zorg die zij als notarissen behoren te betrachten ten opzichte van degenen te wier behoeve zij optreden, alsmede ter zake van handelen of nalaten dat behoorlijke notarissen niet betaamt. 

Voor zover klaagster verzoekt de notarissen te gebieden hun werkzaamheden te staken en mee te werken aan een doorverwijzing naar een ander notariskantoor, alsmede te gelasten dat al gedane betalingen terugbetaald dienen te worden, is de Kamer niet bevoegd, omdat dergelijke verzoeken thuis horen bij de civiele rechter en niet de tuchtrechter.  

In zoverre zal klaagster dan ook niet ontvankelijk worden verklaard in haar klacht.  

Voor zover klaagster de notarissen verwijt dat zij zonder overleg met haar de opdracht tot het opstellen van de verklaring van erfrecht hebben aangenomen, overweegt de Kamer als volgt.

Vast is komen te staan dat de bewindvoerder van vader de opdracht heeft gegeven aan de (kandidaat-)notaris om de verklaring van erfrecht op te stellen. Vader was enig eigenaar van het appartement. De bewindvoerder was bevoegd om hem te vertegenwoordigen.

Op grond van artikel 21 Wna rust op een notaris een ministerieplicht. Indien een cliënt daarom verzoekt, is een notaris verplicht zijn diensten te verlenen. Alleen onder bijzondere omstandigheden kan daarvan worden afgeweken. Klaagster heeft niet aannemelijk kunnen maken dat er in onderhavig geval sprake is van bijzondere omstandigheden. Het enkele feit dat erflaatster in [B] woonde, daar is overleden en het appartement(srecht) daar gelegen was, is geen reden voor een elders gevestigde notaris om zijn ministerie te weigeren. Dit geldt ook voor de kandidaat-notaris (en de notaris) in dit geval. Op grond van zijn ambt is iedere notaris in Nederland onpartijdig en bevoegd om voor een ieder werkzaamheden te verrichten. De toezegging in de e-mail van 10 januari 2014 van de kandidaat-notaris aan klaagster, dat zij bij het ontvangen van een eventuele opdracht zich ervan zou vergewissen of alle erfgenamen daarmee akkoord waren, is zij echter niet nagekomen. Het was verstandiger geweest als de kandidaat-notaris conform haar toezegging, klaagster eerst had gekend in haar (gewijzigde) standpunt dat een akkoord van alle erfgenamen niet nodig was, alvorens de opdracht van de bewindvoerder te aanvaarden. De Kamer acht dit handelen van de kandidaat-notaris echter niet onzorgvuldig en dus ook niet tuchtrechtelijk laakbaar. De klacht is derhalve ongegrond.

De klacht dat de notaris bij klaagster kosten in rekening wilde brengen voor het verzorgen van een huisbezoek is ook ongegrond. De daarvoor door de notaris gegeven verklaring acht de Kamer begrijpelijk en niet onzorgvuldig jegens klaagster.

De beslissing

De Kamer voornoemd:

verklaart de klacht tegen de notarissen deels niet ontvankelijk en overigens ongegrond.

Deze beslissing is gegeven door mrs. M.G.L. den Os-Brand, voorzitter, R.R. Roukema, L.G. Vollebregt, P.H.B. Gorsira en R.B. van der Horst en in tegenwoordigheid van de secretaris, mr. F.S. Pietersma-Smit, in het openbaar uitgesproken op 20 augustus 2014.

Kopie van deze beslissing wordt bij aangetekende brief aan partijen gezonden. Tegen deze beslissing staat hoger beroep open bij het Gerechtshof te Amsterdam, postbus 1312, 1000 BH  Amsterdam, binnen dertig dagen na de dagtekening van genoemde brief.