Print
Download PDFECLI:NL:TADRAMS:2021:232 Raad van Discipline Amsterdam 21-352/A/A
| ECLI: | ECLI:NL:TADRAMS:2021:232 |
|---|---|
| Datum uitspraak: | 27-09-2021 |
| Datum publicatie: | 26-10-2021 |
| Zaaknummer(s): | 21-352/A/A |
| Onderwerp: |
|
| Beslissingen: | Regulier |
| Inhoudsindicatie: | Ongegronde klacht over de advocaat van de wederpartij. In de gegeven context zijn de uitlatingen van verweerder niet ongefundeerd of onnodig grievend. Dat verweerder nodeloos procedures tegen klager is gestart, heeft klager niet onderbouwd. |
Beslissing van de Raad van Discipline in het ressort Amsterdam
van 27 september 2021
in de zaak 21-352/A/A
naar aanleiding van de klacht van:
klager
over:
verweerder
gemachtigde: mr. G.J. Kemper
advocaat te Amsterdam
1 VERLOOP VAN DE PROCEDURE
1.1 Klager heeft bij de deken van de Orde van Advocaten in het arrondissement Amsterdam
(hierna: de deken) een klacht ingediend over verweerder. De deken heeft de klacht
op 30 december 2019 ontvangen. Op 20 februari 2020 heeft klager zijn klacht over verweerder
aangevuld.
1.2 Op 15 april 2021 heeft de raad het klachtdossier met kenmerk 1061083/EJH/KV
van de deken ontvangen.
1.3 De klacht is, gevoegd met de klacht van de heer X met zaaknummer 21-354/A/A,
behandeld op de zitting van de raad van 6 september 2021. Daarbij waren aanwezig klager
en verweerder, bijgestaan door zijn gemachtigde. Van de behandeling is proces-verbaal
opgemaakt.
1.4 De raad heeft kennisgenomen van het in 1.2 genoemde klachtdossier en van de
op de inventarislijst genoemde bijlagen 1 tot en met 5. Ook heeft de raad kennisgenomen
van de e-mail met bijlagen van de gemachtigde van verweerder aan de raad van 13 augustus
2021. De raad heeft geen kennisgenomen van de e-mail met bijlagen van klager aan de
raad van 30 augustus 2021, omdat deze e-mail buiten de daarvoor geldende termijn is
ingediend.
2 FEITEN
2.1 Voor de beoordeling van de klacht gaat de raad, gelet op het klachtdossier
en de op de zitting afgelegde verklaringen, uit van de volgende feiten.
2.2 De heer M exploiteert met zijn vennootschappen onder meer steengroeves in Iran.
Klager is van 1 mei tot november 2017 werkzaam geweest bij een vennootschap van de
heer M.
2.3 Op 1 december 2017 is op een website een rapport (hierna: het GAMBE-rapport)
gepubliceerd waarin de heer M en zijn vennootschappen worden omschreven als criminelen
en fraudeurs. Volgens de heer M is sprake van een lastercampagne en zijn (onder meer)
klager en de heer X – een medewerker van een andere vennootschap van de heer M – betrokken
geweest bij de publicatie van het GAMBE-rapport. De heer X heeft zijn betrokkenheid
bij de door de heer M gestelde lastercampagne aanvankelijk ontkend. In april 2019
heeft de heer X erkend dat hij verantwoordelijk is voor de door de heer M gestelde
lastercampagne. Klager ontkent tot op heden iedere betrokkenheid bij de lastercampagne.
2.4 De heer M en zijn vennootschappen procederen sinds begin 2018 tegen klager
en de heer X. Verweerder staat de heer M en diens vennootschappen in die procedures
bij.
2.5 Wat betreft klager zien de procedures op een op 31 januari 2018 op verzoek
van de heer M en zijn vennootschappen gelegd bewijsbeslag ex artikel 843a Rv, met
een in kort geding (op 23 maart 2018) en in de bodemprocedure (op 6 november 2019)
afgewezen verzoek van de heer M en zijn vennootschappen tot het verstrekken van inzage
in de bescheiden waarop bewijsbeslag was gelegd. Van het afwijzend vonnis in de bodemprocedure
heeft verweerder namens de heer M en zijn vennootschappen hoger beroep ingesteld.
2.6 In februari 2018 is in het tijdschrift Quote een artikel over de heer M en
zijn vennootschappen gepubliceerd. In dat artikel staat onder meer het volgende:
“Raadsman [verweerder] laat tijdens de ontmoeting met een stalen gezicht geluids-
en beeldfragmenten horen en zien waarin vooral het gekraak van grind en McDonald’s-piepjes
te herkennen zijn. Op beelden in proletenrestaurant Momo verschijnt een man met een
vermeende handlanger. Volgens [verweerder] betreft het ‘criminelen’, die door anderen
zelfs als ‘CIA’ worden bestempeld. Hun enthousiasme over de op handen zijnde publicatie
zou er volgens de advocaat op wijzen dat Quote wordt gebruikt voor een lastercampagne.”
2.7 Op 5 februari 2019 heeft bij de rechtbank een zitting in de bodemprocedure
plaatsgevonden. Verweerder en een kantoorgenoot van verweerder hebben op die zitting
het woord gevoerd aan de hand van spreekaantekeningen. In die spreekaantekeningen
staat onder meer:
“1.6. Naar alle waarschijnlijkheid is [klager], net als [de heer X], een huurling
die betalingen heeft ontvangen voor zijn betrokkenheid.
1.7. [Klager] is wel betrokken bij de lastercampagne. Hij heeft zelf lasterlijke informatie
verspreid aan werknemers.
1.8. En dat past natuurlijk bij de lasteraar. Een noodzakelijk onderdeel van het voeren
van een lastercampagne is dat je liegt dat je erachter zit.”
2.8 Op 3 april 2019 heeft verweerder een conclusie na comparitie in conventie en
reconventie (hierna: de conclusie) bij de rechtbank ingediend. In de conclusie staat
onder meer:
“2.9. Uit een opgenomen gesprek tussen [klager] en [de heer M] van 19 november 2017
blijkt dat het “Mega probleem” waarop [klager] doelde [de heer X] was. [Klager] had
een vaag verhaal over staatsgeheime documenten over [de heer X]. (…) [Klager] had
deze documenten bij zich tijdens het gesprek en toonde deze aan [de heer M]. Daarmee
probeerde hij aan te tonen dat [de heer X] een CIA agent was die een geheime missie
draaide bij [de heer M en diens vennootschappen]. [Klager] probeerde [de heer M] bang
te maken voor [de heer X]. [Klager] waarschuwt er daarbij onder meer voor dat [de
heer X] een lastercampagne tegen [de heer M en diens vennootschappen] zal gaan voeren.
2.10. [Klager] wist dus wat [de heer X] van plan was. Hij moet hierover dus vooraf
contact hebben gehad met [de heer X]. Ook heeft hij van [de heer X] persoonlijke documenten
gekregen waarmee hij moest proberen [de heer M] te misleiden over het gevaar dat [de
heer X] zou vormen. (…)
2.13. Ten slotte is opvallend dat [klager] in het gesprek van 19 november 2017 zegt
dat hij een lijst heeft met alle telefoonnummers en e-mailadressen van de werknemers
van [de heer M en diens vennootschappen]. Uit productie 34 blijkt dat een dergelijke
lijst op 3 oktober 2017 aan [klager] is gestuurd. (…)
2.24. (…) Naar alle waarschijnlijkheid is [klager], net als [de heer X], een huurling
die betaling heeft ontvangen voor zijn betrokkenheid.
2.25 (…) [Klager] is wel betrokken bij de lastercampagne.(…) Hij heeft zelf lasterlijke
informatie verspreid aan werknemers (…)
2.26 En dat past natuurlijk bij de lasteraar. Een noodzakelijk onderdeel van een lastercampagne
is dat de lasteraar probeert te verhullen dat hij erachter zit.”
3 KLACHT
3.1 De klacht houdt, zakelijk weergegeven, in dat verweerder tuchtrechtelijk verwijtbaar
heeft gehandeld als bedoeld in artikel 46 Advocatenwet. Klager verwijt verweerder
het volgende.
a) Verweerder heeft zich op ongepaste wijze uitgelaten over klager, zowel in de
media als tijdens zittingen.
b) Verweerder heeft onjuiste informatie verstrekt tijdens de gerechtelijke procedures.
c) Verweerder is nodeloos procedures tegen klager gestart.
4 VERWEER
4.1 Verweerder voert verweer tegen de klacht. De raad zal hierna, waar nodig, op
het verweer ingaan.
5 BEOORDELING
5.1 De klacht ziet op het handelen en/of nalaten van verweerder als advocaat van
de wederpartij. Uitgangspunt is dat de advocaat een ruime mate van vrijheid geniet
om de belangen van zijn cliënt te behartigen op de wijze als hem in overleg met zijn
cliënt goeddunkt. Deze vrijheid is niet absoluut, maar kan onder meer beperkt worden
doordat (a) de advocaat zich niet onnodig grievend mag uitlaten over de wederpartij,
(b) de advocaat geen feiten mag poneren waarvan hij de onwaarheid kent of redelijkerwijs
kan kennen, (c) de advocaat bij de behartiging van de belangen van zijn cliënt de
belangen van de wederpartij niet onnodig of onevenredig mag schaden zonder redelijk
doel. Daarbij geldt dat de advocaat de belangen van zijn cliënt dient te behartigen
aan de hand van het feitenmateriaal dat zijn cliënt hem verschaft, en dat hij in het
algemeen mag afgaan op de juistheid daarvan en slechts in uitzonderingsgevallen gehouden
is de juistheid daarvan te verifiëren. De advocaat behoeft in het algemeen niet af
te wegen of het voordeel dat hij voor zijn cliënt wil bereiken met de middelen waarvan
hij zich bedient, opweegt tegen het nadeel dat hij daarmee aan de wederpartij toebrengt.
Wel moet de advocaat zich onthouden van middelen die op zichzelf beschouwd ongeoorloofd
zijn of die, zonder dat zij tot enig noemenswaardig voordeel van zijn cliënt strekken,
onevenredig nadeel aan de wederpartij toebrengen.
Klachtonderdelen a) en b)
5.2 Deze klachtonderdelen lenen zich voor gezamenlijke behandeling.
5.3 De klachtonderdelen zien op het artikel in Quote van februari 2018, de spreekaantekeningen
van verweerder voor de zitting van 5 februari en de conclusie van verweerder van 3
april 2019. Volgens klager heeft verweerder zich zowel in een interview met een journalist
van Quote als in de hiervoor genoemde schriftelijke stukken onnodig grievend over
klager uitgelaten, onder meer door klager als handlanger, crimineel, CIA, huurling
en lasteraar te bestempelen en door te stellen dat klager betrokken is bij de lastercampagne
en daarvoor betalingen heeft ontvangen en lasterlijke informatie heeft verspreid aan
werknemers, terwijl voor dit alles geen enkel bewijs is. Verder verwijt klager verweerder
dat hij in de spreekaantekeningen en in de conclusie onjuiste informatie heeft verstrekt.
5.4 Verweerder voert aan dat de heer M en zijn vennootschappen in december 2017
een onderzoeksbureau hebben ingeschakeld om te achterhalen wie de drijvende krachten
waren achter wat zij als lastercampagne ervoeren. Er werden aanwijzingen verkregen
dat de heer X de architect was van de lastercampagne, dat er over die campagne een
vorm van samenwerking was met klager en dat de vermoedelijke opdrachtgever de heer
B zou zijn, met wie de heer M een omvangrijk zakelijk geschil had. De heer X heeft
aanvankelijk met stelligheid ontkend dat hij iets met de lastercampagne te maken had,
maar in april 2019 heeft hij erkend dat hij verantwoordelijk is voor het opzetten
van deze campagne. Klager ontkent tot op heden dat hij iets met de lastercampagne
te maken heeft. De rechtbank heeft in het vonnis van 6 november 2019 overwogen dat
er aanleiding is te veronderstellen dat klager de heer X op enig moment heeft geholpen
bij zijn geheime taak bij de heer M en zijn vennootschappen, maar dat de aanwijzingen
onvoldoende zijn om daaruit een redelijk vermoeden van directe betrokkenheid van klager
bij het GAMBE-artikel af te kunnen leiden. Op 14 januari 2020 hebben klager en de
heer X in een gesprek met het door de heer M ingeschakelde onderzoeksbureau meegedeeld
samen € 685.000,- te willen ontvangen bij wijze van schadevergoeding. Tot een schikking
op dit punt is het niet gekomen. De klacht tegen verweerder is onderdeel van een grotere
campagne om personen en instellingen rond de heer M en zijn vennootschappen te beschadigen
en te bedreigen, met als kennelijk doel alsnog een aanzienlijke schadevergoeding te
ontvangen.
5.5 Wat betreft het artikel in Quote voert verweerder aan dat hij daarvoor niet
is geïnterviewd. Hij heeft wel een gesprek gehad met de hoofdredacteur en de advocaat
van Quote met als doel Quote ervan te overtuigen dat er een plan was gemaakt om de
heer M en zijn vennootschappen in opspraak te brengen en dat Quote zich daarvoor niet
zou moeten lenen. Quote heeft niet kenbaar gemaakt over de inhoud van het gesprek
met verweerder te gaan publiceren en heeft verweerder ook de concept-tekst van het
artikel niet voorgelegd. In het gesprek met Quote heeft verweerder geen foto’s getoond
en/of afgegeven. Wel heeft hij een filmopname getoond van een gesprek tussen klager
en de heer X op 19 januari 2018. Uit dat filmpje blijkt dat Quote zou worden ingezet
om de lastercampagne van een journalistiek sausje te voorzien, zodat het relevant
was om die informatie voor publicatie met Quote te delen. Verweerder diende met zijn
gesprek met Quote dus een redelijk belang van zijn cliënten. Niet valt in te zien
waarom de CIA-referentie grievend is. Bovendien is dit verband door klager zelf gelegd
in een gesprek met de heer M op 19 november 2017. Er waren voorts redelijke aanwijzingen
van betrokkenheid van klager bij de lastercampagne, zodat verweerder als advocaat
van het slachtoffer van die campagne, de opzet van de campagne als crimineel mag bestempelen.
Verweerder diende ook in zoverre een redelijk belang, namelijk te trachten voor zijn
cliënten een positieve wending te geven aan een dreigende reputatievernietiging, door
het filmpje aan Quote te tonen en door daarbij namens de heer M en zijn vennootschappen
de activiteiten van de heer X in kennelijke samenwerking met klager te kwalificeren.
Quote heeft bij het artikel geen foto van klager gepubliceerd en klagers naam wordt
in het artikel niet genoemd. Er is dus geen schade toegebracht aan klagers persoon
en reputatie.
5.6 De spreekaantekeningen voor de zitting van 5 februari 2019 zijn opgesteld en
uitgesproken in de procedure die betrekking had op de afwikkeling van het door de
heer M en zijn vennootschappen gelegde bewijsbeslag; in reconventie vorderde klager
opheffing van dat beslag. In zijn spreekaantekeningen heeft verweerder uiteengezet
welke feitelijke gronden aanwezig zijn voor de stelling dat klager onrechtmatig handelde.
Klager klaagt over de gevolgtrekking die verweerder hieraan heeft verbonden. Anders
dan klager stelt hoeft het vonnis van de voorzieningenrechter van 23 maart 2018 verweerder
er niet van te weerhouden het standpunt van zijn cliënten in een bodemprocedure voor
te dragen. En wat betreft de conclusie van 3 april 2019 geldt dat verweerder ook daarin
uiteen heeft gezet welke feiten aan de vordering ten grondslag worden gelegd en welke
conclusie daaruit moet worden getrokken. Verweerder heeft immers een grote mate van
vrijheid om het standpunt van zijn cliënt voor te dragen, zeker wanneer er geen twijfel
over kan bestaan welke feiten daarvoor relevant is. Klager heeft niet duidelijk gemaakt
- en ook overigens is dat niet gebleken - waarom verweerder die vrijheid in de hier
besproken situatie zou hebben misbruikt, aldus verweerder.
5.7 Uit de transcriptie van het gesprek tussen klager en de heer M op 19 november
2017 blijkt dat klager documenten aan de heer M heeft getoond en dat klager in dat
gesprek aan die documenten kenmerken toeschrijft die corresponderen met kenmerken
die klager als productie 3 heeft overgelegd. Verweerder voert aan dat klager geen
enkel aanknopingspunt biedt voor de gedachte dat die informatie van de heer M onjuist
zou zijn. Anders dan klager stelt heeft verweerder niet geschreven dat klager de enige
is die over een lijst met telefoonnummers en e-mailadressen van werknemers beschikt,
aldus verweerder.
5.8 De raad overweegt als volgt. Klager verwijt verweerder allereerst dat hij klager
in Quote als vermeende handlanger, crimineel en CIA heeft bestempeld. Verweerder heeft
toegelicht dat hetgeen hij in het gesprek met de hoofdredacteur en de advocaat van
Quote heeft gezegd niet was bedoeld om gepubliceerd te worden, maar juist om Quote
van publicatie van het artikel af te houden. Bovendien is de naam van klager niet
in het artikel genoemd. Gelet hierop valt verweerder ter zake geen tuchtrechtelijk
verwijt te maken. In de gegeven context zijn de uitlatingen van verweerder ook niet
als ongefundeerd, of onnodig grievend aan te merken. Dat de naam van klager in een
later artikel van Quote wel is genoemd doet aan het voorgaande niet af, nu niet is
gebleken dat verweerder iets met dat latere artikel te maken heeft gehad.
5.9 Wat betreft de spreekaantekeningen van 5 februari 2019 en de memorie van 3
april 2019 geldt dat de procedure waarop die stukken betrekking hebben ziet op de
afwikkeling van een door de heer M ten laste van klager gelegd bewijsbeslag en de
in die procedure namens klager ingediende reconventionele vordering tot opheffing
van dat beslag. In de stukken heeft verweerder het standpunt van zijn cliënt bepleit,
namelijk dat sprake is van onrechtmatig handelen door klager. De uitlatingen die verweerder
in die stukken over klager heeft gedaan, waaronder klager een huurling te noemen,
zijn niet ongefundeerd, gelet op de resultaten van het door de heer M ingeschakelde
onderzoeksbureau. De uitlatingen zijn bovendien functioneel voor de zaak die verweerder
namens de heer M bepleitte. In het belang van zijn cliënt diende verweerder het standpunt
van zijn cliënt te onderbouwen en was het daarbij nodig man en paard te noemen. De
gewraakte uitlatingen zijn daarom niet als onnodig grievend aan te merken.
5.10 Dat verweerder in de spreekaantekeningen en/of de memorie feiten heeft geponeerd
waarvan hij wist of redelijkerwijs had kunnen weten dat die onjuist zijn, heeft klager
tegenover het hierboven samengevatte verweer onvoldoende onderbouwd. Voor zover klager
erover klaagt dat de conclusie die verweerder uit de feiten heeft getrokken, namelijk
dat klager betrokken is bij de lastercampagne, onjuist is geldt dat verweerder terecht
heeft aangevoerd dat de advocaat een grote vrijheid heeft om het standpunt van zijn
cliënt voor te dragen. Van tuchtrechtelijk verwijtbaar handelen kan sprake zijn indien
de advocaat een op voorhand kennelijk onjuist standpunt inneemt. Daarvan is blijkens
de onweersproken toelichting in dit geval echter geen sprake. Dat klager tot op heden
nimmer is veroordeeld voor deelname aan de lastercampagne, doet daaraan niet af.
5.11 De conclusie uit het voorgaande is dat klachtonderdelen a) en b) ongegrond
zijn.
Klachtonderdeel c)
5.12 In klachtonderdeel c) verwijt klager verweerder dat hij nodeloos procedures
tegen klager is gestart. Verweerder heeft onbetwist gesteld dat hij namens de heer
M alleen een zogenoemde artikel 843a Rv-procedure heeft gevoerd (in kort geding en
in de bodem). Dat die procedure nodeloos was, heeft klager niet onderbouwd. Klachtonderdeel
c) is eveneens ongegrond.
BESLISSING
De raad van discipline:
- verklaart de klacht in alle onderdelen ongegrond.
Aldus beslist door mr. J.H. Dubois, voorzitter, mrs. A.Ch.H. Franken en G. Kaaij, leden, bijgestaan door mr. S. el Bouazzati-van Excel als griffier en uitgesproken in het openbaar op 27 september 2021.
Griffier Voorzitter
Verzonden op 27 september 2021